AKADEMIZM

Termin oznaczający jeden z kierunków sztuki XIX w. powstałych w oficjalnych instytucjach kształcenia, zwanych akademiami. Istotą akademizmu jest przekonanie, że sztuka należy do dziedziny intelektu, a nie rzemieślniczej praktyki, ma jasno określone zasady, jej celem jest osiągnięcie piękna. Sztuka akademicka była podporządkowana wzorom uznanym za doskonałe; charakteryzuje ją także staranne wykończenie dzieła. Nowożytne akademie sztuki były początkowo luźnymi stowarzyszeniami artystów pod protektoratem władcy, np. Accademia delle Arte del Disegno we Florencji. Pierwszą akademią o charakterze uczelni artystycznej była Akademia Carraccich, następnie Accademia di San Luca; instytucjonalnie uzależniały one artystę od systemu cechowego, wypracowały metody zawodowe szkolnictwa artystycznego i sformułowały normatywną teorię sztuki. Do najwybitniejszych przedstawicieli akademizmu należą: we Francji - William-Adolphe Bouguereau, Alexandre Cabanel, Paul Delaroche, w Niemczech - Peter von Cornelius, w Austrii - Hans Makart, w Polsce - Henryk Siemiradzki.