ZMIENNA

Nazwa definicji: 
ZMIENNA
Treść wpisu: 

Wg Stefana Nowaka (1970): "Kiedy fizyk definiuje pojęcie <prędkości> lub <masy> czy socjolog pojęcie <postawy wobec służby wojskowej> lub też <integracji grupowej>, to tego rodzaju pojęcie cechy zmiennej (dalej będę mówił krócej o zmiennych) [podkreśl. SN] określa jedynie, pod jakim względem interesują nas analizowane przedmioty, a ponadto jakie typy relacji będziemy uwzględniać między przedmiotami rozpatrywanymi pod danym względem. Masa ciał różnić się może wielkością. Grupy możemy porządkować np. ze względu na stopień ich integracji. Relacje te w jakiś sposób porządkują nam zakres przedmiotów rozpatrywanych z punktu widzenia danej zmiennej. Zakres przedmiotów, jakie wolno nam z sensem pod danym względem rozpatrywać i porównywać, jest ograniczony znaczeniem danej zmiennej. (...) Możemy rozpatrywać wszystkich obywateli jakiegoś kraju pod względem ich <postawy wobe służby wojskowej>, nie ma sensu natomiast rozpatrywanie pod tym względem stołów czy pór roku, gdyż postawa jest to cecha ex definitione ludzka."

Wg Petera Abella (1971): "Fakt, że rozkłady pewnych zmiennych wymagają czasu na osiągnięcie stanu równowagi, często implikuje istnienie skomplikowanego zbioru zmiennych pośredniczących."

Wg Earla Babbiego (1999): "Zmienne zaś to logiczne pogrupowanie wartości. A więc na przykład, mężczyzna i kobieta to wartości, a płeć to utworzona z nich zmienna. (...) Czasem warto pomyśleć o wartościach jako o <kategoriach>, które konstruują zmienną."

 

Rodzaj słownika: 
Słownik Teorii i Metodologii Badań Kultury
Źródło definicji (papierowe): 
Stefan Nowak, Metodologia badań socjologicznych, Warszawa: PWN, 1970, s. 85.
Peter Abell, Modele w socjologii, tłum. Marek Tabin, Warszawa: PWN, (1971) 1975, s.15.
Earl Babbie, Badania społeczne w praktyce,tłum.: Witold Betkiewicz, Marta Bucholc, Przemysław Gadomski, Jacek Haman, Agnieszka Jasiewicz-Betkiewicz, Agnieszka Kloskowska-Dudzińska, Michał Kowalski, Maja Mozga-Górecka, Warszawa: PWN, (1999) 2003, s.41.
Dodane przez: 
Węzeł centralny