JĘZYK

Nazwa definicji: 
JĘZYK
Treść wpisu: 

Wg  Słownika Terminów Literackich (2000): "System językowy (...) - uporządkowany zasób znaków językowych i norm językowych umożliwiający porozumiewanie się w obrębie danej społeczności. Tak pojęty system językowy jest kategorią ukształtowaną na gruncie lingwistyki strukturalnej wywodzącej się od Ferdynanda de Saussure'a i rozwiniętej przez praską szkołę strukturalną i kopenhaską szkołę Louisa T. Hjelmsleva. W uformowanym przez tę orientację rozumieniu języka podstawowym elementem jest wyodrębnialna w strumieniu mowy jednostka znaczeniowa (znak), która jest zespoleniem treści semantycznej (plan treści) z formą brzmieniową (plan wyrażania). Brzmieniowa postać jednostek podlega dalszemu rozczłonkowaniu na kolejno po sobie następujące jednostki dystynktywne: fonemy, których charakter, liczba i wzajemne związki są różne w różnych językach. Ta właściwość systemu językowego określana jest jako podwójne rozczłonkowanie (podwójna artykulacja) języka, zapewniające mu możliwość budowania nieograniczonej liczby znaków drogą łączenia w różnorodne układy niewielkiej liczby jednostek dystynktywnych. Jednostki systemu językowego powiązane są między sobą siecią różnorodnych relacji, wyznaczających funkcję każdego z tych elementów w systemie. Ze względu na owe funkcje jednostki systemu językowego układają się w mniejsze zespoły, podsystemy obejmujące w układzie poziomym elementy funkcjonalnie różnorodne, w układzie pionowym zaś pozostające wobec siebie w hierarchicznej zależności: system fonologiczny, którego jednostką jest fonem, system morfologiczny obejmujący morfemy, system gramatyczny obejmujący normy łączenia morfemów w wyrazy, które współtworzą system leksykalno-semantyczny, wreszcie system składniowy obejmujący normy budowania zdań z wyrazów. (...) Jednostki systemu fonologicznego pełnią przy tym jedynie funkcję rozróżniania znaczeń, pozostałe podsystemy składają się z jednostek wyposażonych w znaczenie." (podkreśl. - BF)

Rodzaj słownika: 
Słownik Terminów Encyklopedycznych
Źródło definicji (papierowe): 
Teresa Kostkiewiczowa, System językowy, (w:) Michał Głowiński i in. (red.), Słownik Terminów Literackich, Ossolinem, 2000, s.553.
Dodane przez: 
Węzeł centralny