TERMIN

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła TERMIN

Wg  Małej Encyklopedii Logiki (1970): "Termin pierwotny (...) Wyrażenie występujące w aksjomatach systemu dedukcyjnego i nie mające w tym systemie innej definicji, jak definicja aksjomatyczna. (...) Termin spostrzeżeniowy (obserwacyjny, elementarny) (...). Termin, którego konotację stanowi cecha obserwowalna zmysłowo: jakiś kolor, kształt, zapach itp. Termin należy do spostrzeżeniowych, jeśli jego znaczenie da się zakomunikować przy pomocy definicji ostenzywnej. Terminy spostrzeżeniowe występują jako orzeczniki zdań spostrzeżeniowych. (...) Termin teoretyczny (...). Termin należący do teorii empirycznej, w której nie jest terminem spostrzeżeniowym, czyli elementarnym, lecz pozostaje w pewnym stosunku definicyjnym do terminów elementarnych.(...)."

Wg Słownika Terminów Literackich (2000): "(<łac. terminus - dosłownie <znak graniczny>; (...)  - wyraz, najczęściej rzeczownik lub nominalna grupa wyrazowa, o ściśle określonym, tzn. ustalonym definicyjnie znaczeniu; elementarna jednostka języka nauki (także techniki, filozofii czy prawa). Zasadnicze rodzaje terminów naukowych to terminy-nazwy i terminy teoretyczne. Pierwsze są nazwami typowych obiektów znajdujących się w polu zainteresowań danej dyscypliny (...) ich określoność znaczeniowa polega na stałości odniesień przedmiotowych. Drugie stanowią wykładniki systemu pojęciowego danej dziedziny wiedzy, ich znaczenia sprecyzowane zostały na gruncie takiego systemu i tylko w jego obrębie są w ogóle uchwytne. Sens terminu teoretycznego jest w znacznej mierze relacyjny (...)".

Źródło definicji (papierowe): Witold Marciszewski (red.), Mała Encyklopedia Logiki, Ossolineum, 1970, ss. 331-332., Źródło definicji (papierowe): Janusz Sławiński (red.), Słownik Terminów Literackich, Ossolineum 2000, s.581.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga

Słownik Wikipedii - zawartość - opis hasła TERMIN

Termin – element słownictwa charakterystyczny dla określonej dziedziny wiedzy lub działalności ludzkiej, używany w odniesieniu do obiektów i pojęć właściwych dla tego obszaru w sposób – w założeniu – ścisły, precyzyjny i jednoznaczny (...). W odróżnieniu od nazw popularnych terminy są silniej utrwalone i lepiej sprecyzowane semantycznie, mogą być również przystosowane do pełnienia roli podstawy nazewniczej przy tworzeniu nowych terminów (...). Zbiór terminów właściwych dla pewnego obszaru działalności tworzy jego terminologię (...). Znaczna część terminów kształtuje się w procesie terminologizacji, w którym jednostki języka niefachowego przenoszone są na grunt stylu profesjonalnego i przyjmują bardziej wyspecjalizowane znaczenia. Często używane terminy przybierają natomiast charakter słów obiegowych, ich znaczenie terminologiczne schodzi na dalszy plan (...) następuje zjawisko determinologizacji (...). Zasady terminologiczne, przydatne w tworzeniu terminów technicznych (i naukowych - BF) sformułował Marian Mazur i zawarł m.in. w wydanej w 1961 roku książce Terminologia techniczna. Obejmują one czternaście następujących zasad (...):

  • powszechności – przy tworzeniu terminologii nie należy zmieniać tych nazw, które się już rozpowszechniły,
  • rodzimości – nazwy techniczne powinny być oparte na źródłosłowach rodzimych,
  • międzynarodowości – nazwy techniczne powinny być zgodne co do źródłosłowów z nazwami mającymi rozpowszechnienie międzynarodowe,
  • jednorodności – nazwa powinna być utworzona albo w całości ze źródłosłowów rodzimych, albo w całości ze źródłosłowów obcych,
  • logiczności – terminy techniczne powinny nasuwać swoim brzmieniem możliwie najwięcej istotnych skojarzeń z odnoszącymi się do tych nazw definicjami,
  • systematyczności – nazwom kilku pojęć równorzędnych powinna odpowiadać nazwa pojęcia bezpośrednio nadrzędnego,
  • zwięzłości – nazwa techniczna powinna zawierać tylko po jednej informacji na każdą okoliczność,
  • jednoznaczności – nazwa powinna oznaczać tylko jedno pojęcie,
  • jednomianowości – tylko jedna nazwa powinna oznaczać dane pojęcie,
  • reproduktywności – nazwa powinna być oparta na źródłosłowie umożliwiającym tworzenie nazw pochodnych,
  • jednolitości – nazwa powinna zawierać źródłosłów wspólny grupie nazw pojęć pokrewnych,
  • operatywności – nazwa techniczna powinna być krótka i łatwa do wymawiania oraz nie nastręczać trudności w zestawieniu z innymi wyrazami,
  • poprawności – nazwa techniczna powinna być zgodna z wymaganiami poprawności językowej,
  • emocjonalności – nazwy techniczne nie powinny wzbudzać sprzeciwów uczuciowych, czyli inaczej mówiąc, nazwy powinny się podobać.

Źródło definicji (elektroniczne): TERMIN
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga