DEDUKCJA

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła DEDUKCJA

Dedukcja [łac. deductio – wyprowadzenie] (…) 1. log. Rozumowanie, w którym wniosek wynika logicznie z przesłanek, tzn. przesłanki stanowią podstawienie za zmienne jakiegoś prawa logiki w poprzedniku, a wniosek – podstawienie tegoż prawa w następniku. Na przykład ze zdania „Jeśli mnie cenisz, to stawiasz przede mną odpowiedzialne zadania” (schematycznie: jeśli p to q) wynika logicznie zdanie: „Jeśli nie stawiasz przede mną odpowiedzialnych zadań, to mnie nie cenisz (schematycznie: jeśli nie-q to nie-p). Tradycyjne określenie dedukcji, że jest to rozumowanie polegające na wyprowadzaniu zdań szczegółowych ze zdań ogólnych (…) podpada pod powyższe określenie, dotyczy bowiem pewnej grupy praw logicznych, rachunku nazw (…). Rozumowanie dedukcyjne jest rozumowaniem niezawodnym, co oznacza, że jeśli jego przesłanki są prawdziwe, to zagwarantowana jest również prawdziwość wniosku (…). 2. Dedukcja transcendentalna – u Immanuela Kanta (…): wyjaśnienie sposobu, w jaki pojęcia mogą a priori odnosić się do przedmiotów; w fenomenologii: uzasadnienie danego pojęcia przez wykazanie, że umożliwia ono konstytucję jakiejś dziedziny przedmiotowej (…).

Źródło definicji (papierowe): Antoni Podsiad, Słownik terminów i pojęć filozoficznych, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 2000, ss.152-153.
Hasło wprowadził(a): Anastazja Dwulit