POZYCJA SPOŁECZNA

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła POZYCJA SPOŁECZNA

Wg Encyklopedii Socjologii (2000): "Miejsce w społeczeństwie wraz z przypisanym mu zestawem praw i obowiązków oraz określona ranga w hierarchii społecznej to dwa podstawowe elementy składowe pojęcia <pozycja społeczna> na gruncie socjologii. (...) Gradacja czy hierarchia pozycji społecznych w aspekcie dostępu do społecznie pożądanych dóbr najsilniej akcentowana jest na gruncie tradycji weberowskiej."

Źródło definicji (papierowe): Encyklopedia Socjologii, Warszawa: Oficyna Naukowa 2000, t.3, ss. 164, 166.
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga

Słownik Wikipedii - zawartość - opis hasła POZYCJA SPOŁECZNA

Pozycja społeczna – wyróżnione i określone w danej kulturze miejsce jednostki społecznej w hierarchii społecznej i szerzej w strukturze społecznej. Pozycja społeczna określa prestiż jednostki. Z zajmowanej pozycji społecznej wynika rola społeczna jaką odgrywać powinna jednostka. Osoba znajdująca się na pewnej pozycji społecznej związana jest też z określonymi przywilejami i obowiązkami, jakie powinna pełnić wobec grupy czy społeczeństwa.

Pozycja społeczna albo status społeczny to położenie jednostki w hierarchii grupy społecznej, wyznaczające pełnioną przez nią rolę społeczną. Wiąże się z oczekiwaniami grupy wobec postaw i zachowań jednostki oraz jej obowiązków, jak również z oczekiwaniami jednostki wobec grupy, wypływającymi z jej praw i przywilejów.

Pozycja społeczna wyznacza lub wzmacnia atrybuty jednostki takie jak wykształcenie, zawód, dochód, zakres władzy, styl życia. W ten sposób kształtuje się prestiż społeczny, rozumiany jako pozycja w hierarchii społecznej uznawana z punktu widzenia autorytetu, wpływu i poważania społecznego określonej jednostki.

Pozycja społeczna to również położenie całej grupy lub warstwy w hierarchii społeczeństwa jako całości. więcej

Źródło definicji (elektroniczne): hasło Pozycja społeczna w Wikipedii
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga

Słownik Antropologii i Socjologii Kultury - zawartość - opis hasła POZYCJA SPOŁECZNA

Wg Ralfa Dahrendorfa (1968): "W każdym przypadku pozycje społeczne są daneańskim darem od społeczeństwa dla jednostki. Nawet jeśli nie osiągnęła ich [ona - BF] dzięki własnemu wysiłkowi, nawet jeśli zostały jej od urodzenia przypisane, czegoś od niej wymagają. Każda pozycja niesie bowiem ze sobą rolę społeczną, będącą zbiorem oczekiwań stawianych pod adresem zachowania zajmującego pozycję i sankcjonowanych przez grupy odniesienia ze swojego obszaru. (...) Alokacja pozycji i internalizacja roli uzupełniają się wzajemnie, dlatego nie jest przypadkiem, że społeczeństwa przemysłowe obarczyły odpowiedzialnością za oba procesy jeden porządek instytucjonalny - system edukacyjny."

Wg Jacka Wasilewskiego (1984): [Pozycja społeczna] "odnosi się do położenia jednostki w różnych społecznych wymiarach podlegających hierarchicznej ocenie. W pojęciu tym zawiera się element porównania (podobnie jak w pojęciu zróżnicowania) i element wartościowania (podobnie jak w pojęciu nierówności). Ma ono jednak charakter syntetyczny (w odróżnieniu od nierówności), oznaczając określony układ rang danej jednostki."

Wg Piotra Sztompki (1989):  "Socjologiczne wyjaśnienie tego, co jednostka robi, co myśli, do czego dąży, wymaga zawsze odwołania się do pozycji, którą zajmuje w społeczeństwie, do jej lokalizacji w obrębie struktury społecznej, a tym samym przywołania w eksplanans czterech strukturalnych korelatów pozycji: roli [zinstytucjonalizowanych powinności - BF], mentalności [ świadomość tego jak jest - BF], opcji    [interakcyjnej - BF] i statusu [ zróżnicowanego dostępu do dóbr - BF]."

Źródło definicji (papierowe): Ralf Dahrendorf, Grupy odniesienia i przypisywanie ról, (w:) Piotr Sztompka. Marek Kucia (red.), Socjologia. Lektury, Kraków: Wyd. Znak, 2005, s.544., Źródło definicji (papierowe): Jacek Wasilewski, Z zagadnień pomiaru pozycji społecznej, (w:) tenże (red.), Wybrane zagadnienia metodologiczno-teoretyczne badań socjologicznych, Kraków: Wyd. UJ, 1984, s.147. , Źródło definicji (papierowe): Piotr Sztompka, Pojęcie struktury społecznej. Próba uogólnienia, (w:) "Studia Socjologiczne", nr 3, 1989.
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga