ALEGORIA

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła ALEGORIA

1) Wg Słownika mitów i tradycji kultury (1985): "Alegoria - wyrażenie (w mowie, piśmie albo sztuce) prawd albo uogólnień o ludzkim postępowaniu, albo doświadczeniu za pomocą symbolicznych, fikcyjnych postaci i działań, zwłaszcza bajek, przypowieści. (…)."

2) Wg Słownika Terminów Literackich (2000): (< gr. allēgoria = mówienie obrazowe (...)) - pojedynczy → motyw lub rozwinięty zespół motywów (sceneria, postacie, wydarzenia) w utworze literackim lub dziele plastycznym, który  poza znaczeniem dosłownym i bezpośrednio przedstawionym ma jeszcze inne , ukryte, domyślne, zwane alegorycznym. Powstaje ono na fundamencie znaczenia dosłownego, a łącząca je więź ma charakter w dużym stopniu konwencjonalny, opiera się na odpowiedniościach ustalonych przez → tradycję literacką, kulturalną, religijną, ikonologiczną (→ ikonologia), emblematyczną (→ emblemat) itp., rzadziej zaś motywowana jest naturalnymi podobieństwem, związkami przedmiotowymi i zależnościami językowymi. (...) Odczytanie znaczenia alegorycznego wymaga pewnej erudycji wychodzącej poza prostą znajomość języka bądź umiejętność rozpoznawania przedstawionych na obrazie treści. Skonwencjonalizowany charakter alegorii odróżnia ją od → symbolu,  będącego również znakiem o dwupoziomowej strukturze semantycznej, ale nie tyle obliczonym na erudycję odbiorcy i opanowaną przez niego znajomość reguł odczytywania ukrytych sensów, ile każdorazowo apelującym do jego inwencji znaczeniotwórczej, a w rezultacie przekazującym znaczenia trudniej uchwytne i bardziej zindywidualizowane niż znaczenia alegoryczne. (...)."

Źródło definicji (papierowe): 1) Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa: PIW, 1985, ss.26-27., Źródło definicji (papierowe): 2) Janusz Sławiński (red.), Słownik Terminów Literackich, Ossolineum, 2000, s. 23.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Anastazja Dwulit

Słownik Wikipedii - zawartość - opis hasła ALEGORIA

Alegoria (stgr. ἀλληγορία allēgoría, od ἀλληγορέω allegro – "mówię w przenośni, obrazowo") – w literaturze i sztukach plastycznych przedstawienie pojęć, idei, wydarzeń, przy pomocy obrazu artystycznego o charakterze przenośnym lub symbolicznym, np. poprzez personifikację. Odczytanie alegorii umożliwiają m.in. atrybuty lub emblematy o konkretnym znaczeniu, dlatego, w przeciwieństwie do symbolu, przesłanie alegorii jest zazwyczaj jednoznaczne. Alegorią chętnie posługiwano się już w starożytności, często stosowano ją w średniowieczu, lecz rozpowszechniła się w okresie renesansu, a zwłaszcza baroku. W XVI i XVII wieku publikowano specjalne wydawnictwa, zawierające ilustracje, opis i komentarze poszczególnych przedstawień alegorycznych (m.in. Cesarego Ripa Ikonologia pierwsze wydanie w 1593 r.).  więcej

Źródło definicji (elektroniczne): hasło "Alegoria" w Wikipedii
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Katarzyna Michalak