ARCHEOLOGIA

Archeologia [gr.], nauka historyczna, której przedmiotem jest naukowa realizacja badań wykopaliskowych oraz studia nad przetrwałymi elementami krajobrazu historycznego (grodziska, ruiny zamków, kościołów, kurhanów, tell itp.); archeologia zajmuje się gromadzeniem źródeł, czyli pozostałości materialnych wydobytych w toku prac wykopaliskowych, ich klasyfikacją według przyjętych zasad oraz opisem; źródła archeologiczne (…) informują o wielu przejawach działalności ludzkiej, zwłaszcza o gospodarce, technice wytwarzania narzędzi i dóbr konsumpcyjnych, ich podziale w obrębie społeczeństwa, a także o sferze życia psychicznego; w związku z tym jest ważną nauką pomocniczą prahistorii, historii, historii sztuki i historii kultury. (…) W archeologii wyróżnia się dwa podstawowe kierunki: archeologię pradziejową – zajmującą się społecznościami nie znającymi pisma, i archeologię historyczną – badającą zabytki materialne ludów piśmiennych, a w niej z kolei wyróżnia się archeologię starożytną (antyczną, mylnie zwaną śródziemnomorską), archeologię średniowieczną i archeologię nowożytną; stosuje się również podział według wyznaczników geograficznych (np. archeologia Azji, Europy, śródziemnomorska) lub geograficzno-etnicznych (np. indoamerykańska), według poziomu kultury (archeologia klasyczna), według metod badawczych (archeologia lotnicza), według środowisk występowania zabytków (jaskiniowa, górska, podwodna), według religii (chrześcijańska, muzułmańska), według warunków biologicznych (archeobiologia) i in. (…) Do zadań archeologii należą: wydobycie, opisanie, usystematyzowanie, określenie funkcji i chronologii uzyskanych zabytków oraz ich wzajemnych relacji wewnętrznych i zewnętrznych, a także odpowiednie ich zabezpieczenie i udostępnienie społeczeństwu. (…)