ŹRÓDŁA PRAWA KRAJOWEGO

Artykuł 87 Konstytucji wskazuje, że źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są:
1. Konstytucja.
2. Ustawy.
3. Ratyfikowane umowy międzynarodowe.
4. Rozporządzenia.
 Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej,  na obszarze działania organów, które je ustanowiły, są:
5. Akty prawa miejscowego.
Dodatkowo artykuł 93 Konstytucji wprowadza następujące akty prawa wewnętrznego:
6. Uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, ministrów i Prezydenta.
Istnieją również akty prawa wewnętrznego niewymienione w Konstytucji:
7. Regulaminy, instrukcje, okólniki i wytyczne.


Zarówno zwyczaje jak i normy i zasady pozaprawne nie tworzą norm prawnych ale bywają posiłkowo stosowane.
W polskim systemie prawa zarówno orzecznictwo sądowe jak i doktryna prawnicza nie są źródłem prawa lecz źródłem poznania prawa.
Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie. Nie mogą one obowiązywać bez urzędowego opublikowania oznaczającego oficjalne przekazanie treści aktu jego adresatom.  Akty normatywne ogłasza się niezwłocznie.  Ogłoszenie nie jest jednak równoznaczne z wejściem tych aktów w życie.


1. Konstytucja.
Konstytucja jest najważniejszym aktem w systemie źródeł prawa krajowego. To ona jest źródłem wszystkich innych aktów prawnych - tzn. określa ich rodzaje, zakres obowiązywania, zasady i tryb stanowienia. Konstytucja z wejściem w życie tworzy jednocześnie nowy porządek prawny. Należy ją stosować bezpośrednio, chyba że sama Konstytucja stanowi inaczej i odsyła do innych aktów prawnych.

2. Ustawy.
Ustawy są podstawowymi aktami prawnymi w systemie źródeł prawa krajowego, mają najwyższą, po konstytucji, moc prawną. Są one uchwalanie przez parlament.  Ustawy konkretyzują postanowienia Konstytucji i obowiązują w sposób bezpośredni.

3. Ratyfikowane umowy międzynarodowe.
Ratyfikowane umowy międzynarodowe, po ich ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowią część krajowego porządku prawnego i są stosowane bezpośrednio, chyba że ich stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

4. Rozporządzenia.
Rozporządzenia są to akty normatywne wydawane przez organy władzy wykonawczej, na podstawie szczególnego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Mają one wobec ustaw charakter wykonawczy . Upoważnienie,  zawarte w ustawie  powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.

5. Akty prawa miejscowego.
Zgodnie z art. 94 Konstytucji organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w regulacjach ustawowych, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów.

6. Uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, ministrów i Prezydenta.
Zgodnie z art. 93 Konstytucji, akty te mają charakter wewnętrzny, obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe wydającemu je organowi. Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów. Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem. System aktów prawa wewnętrznego ma charakter otwarty.

7. Regulaminy, instrukcje, okólniki i wytyczne.
Są to  akty prawa wewnętrznego, które nie są wymienione w Konstytucji. Do wydawania aktów, mających charakter wewnętrzny, powinny upoważniać postanowienia ustawowe. Zakres podmiotów upoważnionych do wydawania aktów wewnętrznie obowiązujących jest bardzo szeroki. Akty te nie mogą regulować praw, wolności ani obowiązków obywateli, osób prawnych i innych podmiotów niepodległych podmiotowi wydającemu akt.