ETNOLOGIA

Nazwa definicji: 
ETNOLOGIA
Treść wpisu: 

Wg Jana S. Bystronia (1980): "(...) etnologia nie jest nauką o kulturach chłopskich. Etnologia nie jest nauką o kulturach egzotycznych ludów. Etnologia nie jest też nauką o innych kulturach nieelitarnych. Etnologia jest nauką  o wewnętrznych mechanizmach wszelkich kultur. Domeną etnologii są więc zjawiska zbiorowe mające charakter nieuświadomiony, przejawiający się na zewnątrz pod postacią (jak wyliczał Edward B.Tylor: 'wiedzy, wierzeń, sztuki. moralności, prawa, obyczajów') czyli działań, umiejętności i przeświadczeń, których interpretacje - o ile w ogóle są podejmowane przez członków danej społeczności -  przybierają z reguły formę wtórnych racjonalizacji lub odwołań do mitycznych ab initio. Pod pojęciem 'wewnętrznych mechanizmów kultury' rozumieć przy tym należy zarówno prawdziwościowe struktury tzw. 'pamięci kulturowej', wyznaczającej ogólne ramy transmisji kultury, jak i ich uchwytne czasowo realizacje (kombinacje poszczególnych opozycji i mediacji, braudelowskie koniunktury), ujawniające się w zewnętrznej rzeczywistości kulturowej barwna mozaiką konkretnych jednostek empirycznych (mitemy, zdarzenia)."

Wg Czesława Robotyckiego (1992): "Etnologia, tak jak jak ja ją rozumiem, jest nauką poszukującą w analizach współczesnej kultury takich jej elementów, które w pobieżnych, potocznych ocenach, ale też w osądach płytkich racjonalistów - uchodzą za zabobony, przesądy, myślenie magiczne lub mityczne. (...) Przyjmując taki punkt widzenia nie określam się więc, w pierwszym przybliżeniu, jednoznacznie co do metody i przedmiotu badań. Można posługiwać się  różnymi metodami, jeśli analiza spełnia, moim zdaniem podstawowy warunek: tłumaczy kulturę przez kulturę - znany postulat semiotyków radzieckich (...)."

Na Stronie IEiAK UJ: "Nazwa naszej dyscypliny wiedzy – etnologia (gr. ethnos – lud) i antropologia kulturowa (gr. anthropos – człowiek) – może budzić pewne zdziwienie. Ta podwójność ma dwie przyczyny: historyczną (różne tradycje nazewnicze w poszczególnych krajach) i merytoryczną (zakresowa rozległość, jak i wielość sposobów uprawiania dyscypliny). W codziennej praktyce akademickiej najczęściej posługujemy się tymi terminami zamiennie. W zwyczajowym jednak użyciu przyjęło się, że termin etnologia ma silniejsze związki z badaniami europejskich kultur ludowych (tradycyjnych) i pozaeuropejskich (plemiennych, archaicznych), natomiast antropologia kulturowa oprócz swych „klasycznych" obszarów badawczych obejmuje swym zakresem także szeroki wachlarz zjawisk kultury współczesnej."

Rodzaj słownika: 
Słownik Antropologii i Socjologii Kultury
Źródło definicji (papierowe): 
1) Jan S. Bystron, Tematy, które mi odradzano, Warszawa:PIW, 1980.
2) Czesław Robotycki, Etnografia wobec kultury współczesnej, Kraków: Wyd. UJ, 1992, s.7.
Dodane przez: 
Węzeł centralny