ŁAD WSPÓLNOTY

"Reakcją, która zrealizowała się jako powszechna odpowiedź na to zagrożenie (powódź 1000-lecia z 1997 roku - przyp. BF), było sformowanie wspólnoty kreowanej przez jednolity ład wartości i norm. (...) zniesiona została, opisywana przez Jamesa S. Colemana, asymetria w relacjach między <podmiotami zbiorowymi (<corporate actors>) a indywidualnymi osobami (...) Asymetria ta - według autora The Asymetric Society - jest jedną z cech społeczeństw współczesnych. Dominacja podmiotów zbiorowych nad poszczególnymi ludźmi zasadza się na tym, że pojedyncze osoby uczestniczące w strukturach podmiotów zbiorowych są wymienialne (...), a interesy podmiotów zbiorowych nie są prostą sumą interesów ich członków (...) Taki asymetryczny układ jest we współczesnych społeczeństwach jednym ze źródeł agresywnych buntów jednostek przeciwko instytucjom. Ład wspólnoty zbudowany przez wrocławian jako reakcja na zagrożenie zakładał całkowitą symetrię w stosunkach międzyludzkich. (...) Coleman mówi o tym, że podmioty zbiorowe przez reklamę, propagandę, badanie rynku i badanie opinii wpływają na przebieg stosunków z indywidualnymi podmiotami i w rezultacie formalnie równe prawa podmiotów zbiorowych i indywidualnych tworzą w rzeczywistości układy asymetryczne (...) jedną z cech ładu wspólnoty okazało się zniesienie tej asymetrii, co przejawiło się w powszechnej wymienności ról i statusów społecznych (...) Było to oczywiście możliwe, ponieważ dominacja jednego systemu wartości i norm (tylko sytuacyjnie-wspólnego - przyp. BF) w warunkach zagrożenia totalnego była prawie zupełna (...) Funkcjonowanie ładu wspólnoty jest bardzo kosztowne - krzyżują i powielają się działania. Podział pracy przestaje strukturalizować zbiorowość, co powoduje wiele bałaganu i zamazuje odpowiedziałność. Jednocześnie jednak sytuacje normalne w warunkach ładu zinstytucjonalizowanego nie są możliwe we wspólnocie." (podkreśl. - BF)