"[gr. philéō `miłuję`, harmonia` zgodność dźwięków], określenie występujące w nazwach zrzeszeń miłośników muzyki. Sławna akademia muzyczna w Bolonii, założona w 1666, nosiła nazwę Accademia dei Filarmonici. W XIX w. głównym celem stowarzyszeń filharmonicznych stało się urządzanie punlicznych koncertów - przejaw przechodzenia kultury muzycznej z dworów do mieszczaństwa; pierwszymi tego rodzaju były w Europie zrzeszenia filharmoniczne: w Lublanie (zał. 1794), w Petersburgu (zał. 1802), w Wiedniu (zał. 1812 Gesselschaft der Musikfreude, następnie wyłoniona 1842 z dworskiej orkiestry operowej grupa, która zainicjowała stałe Philharmonische Konzerte, od 1860 zwana Wiener Philharmoniker), londyńska Royal Philharmonic Society (zał. 1813); inne Filharmonie w Europie, bardziej znane, powstały: w Moskwie 1833, Budapeszcie 1867, Berlinie 1882, Pradze 1894. W USA pierwszym stowarzyszeniem tego rodzaju było The Philo-Harmonic society of Boston (działało 1797-1824); nowojorskie Philharmonic Society założono w 1842, Filharmonię Warszawską otworzono 1901; była ona zorganizowana przez grono zamożnych mecenasów muzyki w formie spółki akcyjnej i w tym charakterze przetrwała, przechodząc wiele kryzysów finansowych, do 1939 jako czołowa instytucja szerząca wysoką kulturę symfoniczną w kraju. Od 1955 przemianowana na Filharmonię Narodową. (...) Obecnie nazwą Filharmonia określa się (...) już nie prywatne zrzeszenia, lecz państwowe (lub samorządowe - przyp. BF) instytucje i zespoły powołane do urządzania stałych koncertów symfonicznych, a także gmachy służące realizacji tych zadań."