Hipertekst – sposób organizacji (łączenia) elementów tekstowych i posiadających funkcje tekstowe znajdujących się w cyberprzestrzeni, możliwy do zrealizowania w środowisku komputerowym. (…) „Nielinearność” i →  interaktywność hipertekstu to jego podstawowe wyróżniki: użytkownik porusza się pomiędzy poszczególnymi składnikami hipertekstu (nodami, leksjami) uruchamiając informatyczne powiązania między nimi (→ link, → hiperłącze) i tworząc specyficzną ścieżkę (path), podobną do narracji w tradycyjnym, linearnym tekście. (…) Hipertekst dzięki zastosowaniu odpowiednich języków programowania (→ HTML) pozwala łączyć ze sobą w sieć rozmaite elementy, dostępne dla użytkowników operujących także na odległych → terminalach komputerowych, co sprawia, że cała struktura → Internetu ma obecnie formę hipertekstu, rozwiniętego zwłaszcza dzięki → stronom WWW, na których znajdują się linki do obiektów tekstowych, obrazowych i dźwiękowych. Każdy hipertekst posiada miejsca, dzięki którym użytkownik może „wejść” w jego strukturę, a także ją opuścić (→ interfejs ); przybierają one postać schematu graficznego (…), niekiedy jednak stanowią rozbudowaną kompozycję (→ grafika komputerowa ); miejscami takimi są strony WWW zwane „domowymi” lub główne strony → portali internetowych i → wortali. Hipertekst może mieć strukturę zamkniętą na nośniku danych (…) lub otwartą, funkcjonującą w sieci. (…) Hipertekst jest strukturą typową dla → gier komputerowych, → baz danych oraz → encyklopedii multimedialnych, jednak jego pojawienie się dało impuls rozwoju → nowych mediów i → multimediów (…). Pierwowzorów hipertekstu poszukuje się w strukturach encyklopedii wyposażonych w → odsyłacze, w literaturze opartej na pomyśle układu swobodnego lub określanego przez wzór matematyczny, grę karcianą, reguły szachowe (…), a także w Biblii; istotną różnicą jest tu właściwość przestrzeni komunikacyjnej: linearność narzucana przez pismo alfabetyczne i nielinearność cyberprzestrzeni. Naukowa refleksja nad hipertekstem stanowi dziś jeden z głównych wątków interpretacji kultury medialnej, wiążąc się z centralnymi kategoriami teorii literatury, antropologii, filozofii i socjologii postmodernistycznej.

Hipertekst – organizacja danych w postaci niezależnych leksji połączonych hiperłączami. Hipertekst cechuje nielinearność i niestrukturalność układu leksji. Oznacza to, że nie ma z góry zdefiniowanej kolejności czytania leksji, a nawigacja między nimi zależy wyłącznie od użytkownika. (...) Theodor Nelson w 1965 roku jako pierwszy sformułował pojęcie hipertekstu. Cechą charakterystyczną utworów hipertekstowych według tego badacza była niesekwencyjność, która pozwalała odbiorcy na nieliniową lekturę i stworzenie oryginalnego sposobu odczytania dzieła[1]. Według Noaha Wardripa-Fruina charakterystyczną cechą hipertekstu jest niesekwencyjny sposób lektury, wspomagany przez budowę modularną, gdzie poszczególne leksje są połączone za pomocą linków[1]. Małgorzata Góralska podkreślała znaczenie nielinearności w rozważaniach nad hipertekstami i mechaniką ich działania. Koherentna budowa utworów hipertekstowych umacnia wrażenie losowości lektury i daje odbiorcy poczucie kontroli nad rozwojem narracji[2]. Tyczy się to zwłaszcza hipertekstów literackich. Mariusz Pisarski przedstawił definicję hipertekstu, w której określa go jako tekst rozdzielający się na kolejne fragmenty pod wpływem wyborów dokonywanych przez odbiorcę[1]. Elementami warunkującymi istnienie hipertekstu literackiego jest tekst podzielony na mniejsze segmenty połączone za pomocą hiperłączy. Tak ustrukturyzowany przekaz autor może wzbogacić o obiekty wizualne, audialne czy audio-wizualne. więcej

HIPERTEKST TO NIELINEARNA i niesekwencyjna organizacja danych - tekst rozbity na fragmenty, które na wiele sposobów połączone są ze sobą odsyłaczami. To tekst, który rozgałęzia się lub działa na żądanie czytelnika. Termin ten stworzony został w 1965 roku przez Teda Nelsona na oznaczenie rodzaju hipermediów o charakterze tekstowym. Przykłady hipertekstu obejmują oparty na hiperłączach hipertekst cząstkowy typu węzeł-link (discrete hypertext) i oparty na poziomach szczegółowości tekst rozciągły (stretchtext). Hipertekst - w szerszej perspektywie - to "ustrukturyzowana praca wiedzy". Idea hipertekstu pojawia się na obszarze literatury w latach 80. XX w., wraz z odkrywaniem literackiego potencjału komputerów. Środowisko komputerowych systemów hipertekstowych (Guide, Hypercard, Storyspace) zostaje wówczas wykorzystane do tworzenia niesekwencyjnych, rozgałęziających się opowiadań, powieści a nawet poezji, którym końcowy kształt (na poziomie fabuły, postaci, opisów) nadawał czytelnik, poprzez swoje lekturowe decyzje. Ogólnie przyjęty został wówczas podział na hipertekst eksploracyjny i konstrukcyjny. Pierwszy z nich pozwala czytelnikowi na lekturę. Drugi pozwala jednocześnie na modyfikacje instniejącego tekstu bądź linków lub dodawawanie własnych segmentów tekstu. Według Nelsona ten swoisty sposób organizacji tekstu nie daje się w pełni zrealizować w druku. Hipertekst najlepiej czyta się na ekranie komputera. Mimo tej "pierwszej zasady Nelsona", mówi się także o realizacjach hipertekstu na kartce papieru. Pojedynczy fragment tekstu w hipertekście nazywany jest polem pisma (writing space), leksją, lub tekstonem. (...). Leksja zawierać może nie tylko tekst, ale obraz, dźwięk i video, skromny i czysto literacki hipertekst wkracza wówczas w domenę hipermediów. Formami hipertekstu, z którymi ma do czynienia najwięcej ludzi na świecie są strony internetowe. (...) hipertekst literacki - jest jednak starszy od Internetu a jego interaktywność cechuje się większym wyrafinowaniem.

(drobne zmiany red. - BF)