GRANICA

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła GRANICA

Wg Wielkiej Encyklopedii PWN (1964):

1) "(...) jedno z podstawowych pojęć matematyki; najprostszą i zarazem najważniejszą realizacją tego pojęcia jest granica ciągu liczbowego i granica funkcji. (...) Pojęcie granicy znane było, aczkolwiek intuicyjnie, już matematykom starożytności; określenia pól rozmaitych figur geometrycznych (koła, kuli) przeprowadzali oni metodą wyczerpywania, polegającą na wpisywaniu w daną figurę (np. koło) figur prostszych (np. wielokątów foremnych) o znanych polach i na każdorazowym obliczaniu granicy tego ciągu. Ogólnej definicji granicy nie znano. Pierwsze próby w tym kierunku poczynili matematycy XVII wieku (okres narodzin rachunku różniczkowego i całkowego), a sam termin <limes> pojawił się po raz pierwszy w pracach Isaaca Newtona (w 1686 r.) (...)".

2) "Granica państwa (...) powierzchnia prostopadła do powierzchni ziemi, oddzielająca terytorium jednego państwa od terytoriów innych państw lub od obszarów nie podlegających niczyjej suwerenności (np. morza pełnego); granica państwa oddziela także podziemie i obszar powietrzny. Rozróżnia się granice lądowe i wodne, naturalne i sztuczne. Podstawę prawną granic państwa stanowi z reguły umowa międzynarodowa; ustalenia granicy państwa dokonuje się przez generalny jej opis i wyznaczenie ogólnego przebiegu linii granicznej na mapie o dużej skali; następnymi czynnościami są → delimitacja oraz demarkacja. Przebieg linii granicznej na lądzie oznaczany jest znakami granicznymi; granicę morską stanowi granica zewnętrznego morza terytorialnego. (...)"

Źródło definicji (papierowe): Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa: PWN, 1964, t. 4, ss. 384-385.
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga

Słownik Teorii i Metodologii Badań Kultury - zawartość - opis hasła GRANICA

Wg Edmunda Leacha (1976): "Kiedy używamy symboli (zarówno werbalnych, jak i niewerbalnych) dla odróżnienia jednej klasy rzeczy lub działań od drugiej, kreujemy sztuczne granice w <naturalnie> ciągłym obszarze. To pojęcie granicy wymaga przemyśleń. W swej istocie granica nie posiada wymiarów. (...) Ale jeśli granica ma być zaznaczona na powierzchni ziemi, to samo oznaczenie będzie zabierało przestrzeń. (...) W naturze tych linii granicznych leży niejako to, że są wieloznaczne w swych implikacjach oraz, że stają się źródłem konfliktu i niepokoju. Zasada [ta - BF] (...) stosuje się zarówno do czasu, jak i do przestrzeni. (...) Na przykład, na poziomie samego pojęcia zmiana statusu z <nieżonaty> na <żonaty> jest po prostu zmianą kategorii, ale na poziomie działania domaga się ona rytuału, przejścia społecznych granic, które mieszczą się w <czasie niczyim>."

Źródło definicji (papierowe): Edmund Leach, Kultura i komunikowanie, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2010, ss. 46-47.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga

Słownik Antropologii i Socjologii Kultury - zawartość - opis hasła GRANICA

Jan Stanisław Bystroń (1980) " (...) terminem tym obejmujemy zarówno granice państwa, jak i granice osiedla, poszczególnych działek czy domostwa. Puszcza międzyplemienna, dzieląca plemiona wąskim pasmem trudno dostępnych lasów czy wód, jest granicą tak samo jak miedza, dzieląca poszczególne działki roli, czy też próg, oddzielający chatę, a więc przestrzeń o określonej wartości magiczno-obrzędowej, od świata zewnętrznego. (...) Granice mogą być utwierdzone magicznie lub religijnie. (...) Powszechna jest wiara w strachy na granicach.(...) Granica jest więc niebezpieczna, ale zarazem zapewnia ona bezpieczeństwo tej przestrzeni, którą właśnie okrąża. (...) Za granicą zaczyna się teren nieokreślony, niepewny, niebezpieczny; przestrzeń zamknięta w obrębie granic i terytorium zagraniczne to zupełnie inne światy."

Źródło definicji (papierowe): Jan Stanisław Bystroń, Tematy, które mi odradzano. Pisma etnograficzne rozproszone, Warszawa: PIW, 1980, ss. 224-228.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga