STYL ŻYCIA

1) Andrzej Tyszka pisze (1971): "Mówiąc o stylach życia myślę o kulturowo uwarunkowanych sposobach bytowania: wzorach życia, motywach postępowania, hierarchiach wartości, dyrektywach i środkach ich realizacji, słowem - elementach świadomości wraz z tkwiącymi w codziennym procesie życiowym przesłankami egzystencji. Na styl życia składa się więc - w tym rozumieniu - splot subiektywnych i obiektywnych czynników: obiektywne - w tym na pierwszym miejscu ekonomiczne determinanty łączą się (...) ze świadomym, subiektywnym dążeniem. Styl życia wyraża równowagę między aspiracjami, świadomością potrzeb, upodobaniami a możliwością ich zaspokojenie; pomiędzy uznaną i pożądaną a możliwą do ziszczenia sumą wartości. (Słowo <suma> należałoby raczej zastąpić terminem <kompozycja>, co sygnalizowałoby określony układ hierarchiczny, sytuację, w której gra rolę wybór, selekcja, wartościowanie. Styl życia rozumiem jako kulturowo uwarunkowany stopień i sposób zaspokajania potrzeb i realizowania aspiracji za pomocą możliwości i prerogatyw wynikających z zajmowanej pozycji ekonomicznej i społecznej".

2) Wg Andrzeja Sicińskiego (1976 r.): "Proponujemy, aby przez określenie <styl życia> rozumieć zakres i formy codziennych zachowań jednostek lub grup, specyficzne dla ich usytuowania społecznego, tzn. manifestujące położenie społeczne oraz postrzegane jako charakterystyczne dla tego położenia, a dzięki temu umożliwiające szeroko rozumianą społeczną lokalizację innych ludzi. (...)".

3) Wg Marcina Czerwińskiego (1976): "Wydaje się, że pojęcie stylu życia zmusza do ujęcia wyodrębniającego określone zasady ludzkich czynności w następstwie sięgnięcia dalej w głąb ich rzeczywistych struktur."

4) Wg Pierre'a Bourdieu (1979), 2005: "To w relacji między tymi dwoma zdolnościami określającymi habitus - zdolnością produkowania praktyk oraz dzieł dających się klasyfikować a zdolnościami rozróżniania oraz oceniania owych praktyk i wytworów (gust) - ustanawia się społeczny świat przedstawiony, to znaczy przestrzeń stylów życia.

5) Wg Ulricha Becka (1986), 2002: "W Wielkiej Brytanii przynależność klasowa jest nadal wyraźniej dostrzegalna [niż w Niemczech - BF], także w życiu codziennym, i jest ona obiektem świadomej identyfikacji. Utrwala się w języku (akcencie, sposobie wyrażania się, słownictwie), w podziale klasowym dzielnic mieszkaniowych (<housing classes>), w sposobach wychowania, ubiorze i we wszystkim tym, co możemy określić mianem <stylu życia>". (sic! - BF).

6) Wg Anthony'ego Giddensa (1991),2002: "Styl życia można zdefiniować jako mniej lub bardziej zintegrowany zespół praktyk, które podejmuje jednostka nie tylko dlatego, że są użyteczne, ale także dlatego, że nadają materialny kształt poszczególnym narracjom tożsamościowym. Pojęcie stylu życia nie ma większego zastosowania w odniesieniu do kultur tradycyjnych, bo oznacza wybór spośród wielu możliwości i jest czymś, co się <przyjmuje>, a nie <przejmuje>. Style życia są zrutynizowanymi praktykami, które odpowiadają nawykom żywieniowym, sposobom ubierania się, zachowania i zwyczajom spotykania się w ulubionych miejscach. (...) Całościowych stylów życia jest oczywiście mniej niż różnorodnych opcji dostępnych przy podejmowaniu codziennych decyzji, a nawet długoterminowych decyzji strategicznych. Ze stylem życia wiąże się zespół nawyków i orientacji, dzięki którym tworzy on pewną - ważną dla zachowania bezpieczeństwa ontologicznego - całość, w obrębie której różne opcje tworzą mniej lub bardziej uporządkowany wzór. (...) Sektor stylu życia odnosi się do takiego przestrzenno-czasowego wycinka całości działań jednostki, w obrębie którego jednostka podejmuje i realizuje w miarę konsekwentne i uporządkowane praktyki."

7) Wg Andrzeja Sicińskiego (2002 r.): "Styl życia (...) jest określeniem, które odnosić można zarówno do zbiorowości społecznych, jak i jednostek. Oznacza ono zespół codziennych zachowań (sposób <postępowania>, aktywność życiową) specyficzny dla danej zbiorowości lub jednostki (treść i konfigurację owych zachowań); a inaczej mówiąc: charakterystyczny sposób bycia odróżniający daną zbiorowość lub jednostkę od innych. Na całość, jaką stanowi styl życia składają się przy tym: zachowania ludzi zróżnicowane co do zakresu i formy (a właściwie: ciągi tych zachowań nakierowane na określone cele, a więc <czynności>, <działania>); motywacje owych zachowań (przypisywane im znaczenia i wartości); a także pewne funkcje rzeczy będących bądź rezultatami, bądź celami, bądź instrumentami owych zachowań (którym, w związku z tą rolą, również przypisuje się pewne wartości."

8) Barbara Fatyga (2010): "Styl życia proponuję zdefiniować jako kulturowo uwarunkowany sposób realizacji potrzeb, nawyków i norm. Regulują go układy wartości, (wyrażane na poziomie empirycznym przez wzory, a na poziomie teoretycznym - przez wzorce stylu) przyjęte przez jednostki i grupy. (...) Podstawowy, dominujący dla danego stylu układ wzorców (rzadko ich wyrazista hierarchia) tworzy tak zwaną zasadę stylu. Umożliwia ona odczuwanie jej realizatorom swojego życia jako względnie spójnego i względnie sensownego, badaczom zaś - typologizację stylów.(...) Oczywiste jest, iż podmioty społeczne (jednostki i grupy) realizujące poszczególne style życia reprezentują określone segmenty struktury społecznej, a więc także określone cechy statusowe. To zaś (...) wpływa na procesy aksjosemiotyczne w całościowo rozumianym stylu życia. Z reguły bowiem nad <obiektywnymi> cechami położenia społecznego także nadbudowują się siatki wartości i znaczeń, które w rozwarstwiających się (jak obecnie nasze) lub rozwarstwionych społeczeństwach (jak to opisane w Dystynkcji... przez Pierre'a Bourdieu) mogą utworzyć dominujący układ wzorców - określoną zasadę stylu życia."

9) Henryk Domański, Zbigniew Karpiński, Dariusz Przybysz, Justyna Straczuk (2015): "Styl życia jest elementem struktury społecznej, czyli dystansów  między kategoriami społecznymi, takimi jak robotnicy, inteligencja, właściciele firm i rolnicy."

Autor(ka) wpisu: Barbara Fatyga
Rodzaj słownika: Słownik Antropologii i Socjologii Kultury
Źródło definicji (papierowe): 1) Andrzej Tyszka, Uczestnictwo w kulturze. O ¶óżnorodności stylów życia, Warszawa: PWN, 1971, ss.104-105., Źródło definicji (papierowe): 2) Andrzej Siciński, Styl życia - problemy podstawowe i teoretyczne, (w:) tegoż (red.), Styl życia. Koncepcje i propozycje, Warszawa: PWN, 1976, s.15. , Źródło definicji (papierowe): 3) Marin Czerwiński, Pojęcie stylu życia i jego implikacje, (w:) Andrzej Siciński (red.), Styl życia. Koncepcje i propozycje, Warszawa: PWN, 1976, s.42., Źródło definicji (papierowe): 4) Pierre Bourdieu, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Warszawa: Scholar, 2005, s.216. , Źródło definicji (papierowe): 5) Ulrich Beck, Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Warszawa: Scholar, 2002, ss.116-117. , Źródło definicji (papierowe): 6) Anthony Giddens, Nowoczesność i tożsamość. "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa: Wyd. PWN, 2002, ss. 113-114. , Źródło definicji (papierowe): 7) Andrzej Siciński, Styl życia, kultura, wybór. Szkice, Warszawa: IFiS PAN, 2002, ss. 22-23. , Źródło definicji (papierowe): 8) Barbara Fatyga, Szkic o konsumpcyjnym stylu życia i rzeczach jako dobrach kultury, (w:) Piotr Gliński, Artur Kościański (red.), Socjologia i Siciński, Warszawa: IFiS PAN, 2009, ss. 150-151., Źródło definicji (papierowe): 9) Henryk Domański, Zbigniew Karpiński, Dariusz Przybysz, Justyna Straczuk, Wzory jedzenia a struktura społeczna, Warszawa: Scholar, 2015, s. 7.
Podobne terminy (linki wewnętrzne): TRYB ŻYCIA, Podobne terminy (linki wewnętrzne): POZIOM ŻYCIA, Podobne terminy (linki wewnętrzne): HABITUS, Podobne terminy (linki wewnętrzne): PRAKTYKI KULTURALNE, Podobne terminy (linki wewnętrzne): WZÓR KULTUROWY
Sprawdź pozostałe wpisy w innych słownikach:
Data aktualizacji: sobota, 6 Czerwiec, 2020 - 09:59