WZÓR KULTUROWY

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Antropologii i Socjologii Kultury - zawartość - opis hasła WZÓR KULTUROWY

Wg Andrzeja Sicińskiego (1976):"Część tylko wzorów praktykowanych wyznaczona jest w danej zbiorowości odpowiednimi normami - nazwijmy  te wzory wzorami kulturowymi."

Wg Ewy Nowickiej(1991): "W literaturze antropologicznej pojęcie to występuje w dwóch zupełnie odmiennych znaczeniach, z których tylko jednym będziemy się obecnie zajmować. W znaczeniu tym wzór kulturowy to mniej lub bardziej ustalony w zbiorowości sposób zachowania  lub myślenia. W drugim sensie wzór kulturowy (czy, częściej, wzór kultury) to pewien znamienny dla danej zbiorowości układ cech kulturowych; (...). Wzór kulturowy należy rozpatrywać w dwóch aspektach: normatywnym i behawioralnym. W każdym wzorze obecna jest pewna świadomie przyjmowana norma, a także jej behawioralna realizacja. (...) Nie każda norma jest w kulturze realizowana ani też nie każde regularne zachowanie jest wyrażane w postaci jawnej normy. Stąd bierze się podział na wzory postulowane i realizowane. Wzór kulturowy to jednak przede wszystkim norma kulturowa realizowana przynajmniej w pewnej mierze. Wzory różnią się między sobą pod względem częstości (regularności) ich realizowania, stopnia ich obowiązywania i stopnia uświadomienia."

Źródło definicji (papierowe): 1) Andrzej Siciński, Styl życia - problemy pojęciowe i teoretyczne, (w:) tegoż (red.), Styl życia. Koncepcje i propozycje, Warszawa: PWN, 1976, s. 22. , Źródło definicji (papierowe): 2) Ewa Nowicka, Świat człowieka - świat kultury. Systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej, Wyd. Naukowe PWN, 1991, ss. 76-77.
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga

Słownik TEORII ŻYWEJ KULTURY - zawartość - opis hasła WZÓR KULTUROWY

Wzór kulturowy opisuje regularność  możliwą do bezpośredniego zaobserwowania  i następnie do zrekonstruowania na bazie obserwacji, (a zatem jego występowanie jest stwierdzane empirycznie).  Wzór kulturowy wyraża się w powtarzalności uporządkowania zachowań lub powtarzalności uporządkowania elementów wytworów zachowań (przedmiotów materialnych i niematerialnych) w  konkretnym czasie i na konkretnym terytorium. Wzory kulturowe to  całości wyodrębniane ze względu na zmienne struktury wartości i znaczeń (tzw. struktury aksjosemiotyczne), jakie jednostki i grupy im przypisują. Wzory kulturowe, które  dzięki długiemu trwaniu i/lub  powszechnemu używaniu, lub też dzięki sile przypisywanych im wartości i znaczeń  zyskują postać idealną, stają się wzorcami kulturowymi.

Źródło definicji (papierowe): Barbara Fatyga, definicja autorska dla OŻK-SB, 2013.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga