Determinizm architektoniczny (architectural determinism) wprowadzona przez M. Broady’ego (...) koncepcja stwierdzająca, że architekt poprzez projekt zbudowanego domu i/lub otoczenia, w którym podejmuje decyzje o położeniu dróg, orientacji budynków, odległościach między nimi, w dużym stopniu określa także wzorce życia społecznego ludzi mających zostać użytkownikami tego środowiska. W odmianie koncepcja ta występuje jako probabilizm środowiskowy (environmental probabilism), który dąży do skonstruowania teoretycznego modelu prawdopodobieństwa ludzkiego zachowania się w danym otoczeniu. (...)

„Zadawanie sobie stale przymusu przebywania w nieznośnym otoczeniu jest niewątpliwie równoznaczne z osłabieniem systemu nerwowego. Przeciwnie, otoczenie pełne niespodzianek, zakamarków, schodków itp., jakiego dostarcza wiele starych budynków, działa podniecająco i wypełnić może samym faktem swego istnienia niejedną beznadziejnie pustą chwilę. Z tego powodu myślę, że budownictwo przyszłości (…) musi wyrwać starym gmachom tajemnicę rozmaitości i niespodzianki”.