ANTROPOLOGIA SPOŁECZNA

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła ANTROPOLOGIA SPOŁECZNA

Wg Nowej Encyklopedii Powszechnej PWN (1995): "Dyscyplina nauk społecznych i dział antropologii zajmujący się człowiekiem jako istotą społeczną tworzącą kulturę. W szerokim rozumieniu  antropologia społeczna jest odpowiednikiem amerykańskiej antropologii kulturowej i europejskiej etnologii. W węższym rozumieniu antropologia społeczna odnosi się do tradycji brytyjskich nauk społecznych, tworząc w ich ramach pokrewną socjologii dyscyplinę, której głównym przedmiotem studiów do niedawna było życie społeczne ludów pozaeuropejskich, zwłaszcza tzw. społeczności prostych, przedindustrialnych (stąd pierwotnych). Współcześnie antropologia społeczna dąży do sformułowania ogólnej teorii społeczeństwa, dokonując jakościowej analizy niewielkich grup społecznych, prowadzonej głównie metodą intensywnych badań terenowych wśród ludów <egzotycznych>, jak i w obrębie cywilizacji przemysłowej. Centralną kategorią badawczą antropologii społecznej jest system stosunków społecznych, w którego kontekście analizuje się zjawiska kulturowe, takie jak wzory, wartości, instytucje, zwyczaje, symbole itp. Antropologia społeczna koncentruje swe zainteresowania na relacjach między faktami społecznymi; w obrębie jej zainteresowań są badania nad systemami pokrewieństwa, władzy, gospodarki, religii, a także nad funkcją rytuałów i magii oraz przebiegiem procesów zmiany społecznej. Stopniowe zacieranie się różnic między antropologią społeczną i antropologią kulturową powoduje coraz częstsze używanie nazwy antropologia społeczno-kulturowa, akcentującej integralność humanistycznych studiów nad człowiekiem. Antropologia społeczna jako dyscyplina uniwersytecka zaczęła się rozwijać w Wielkiej Brytanii na przełomie lat 50. i 60. XIX w.; wówczas była nauką porównawczą o ludach pozaeuropejskich, wykorzystującą założenia ewolucjonizmu (Edward Burnett Tylor, John Lubbock, John Ferguson McLennan, James George Frazer). Jej właściwy rozwój, zainspirowany ideami francuskiej socjologii (Emile Durkheim, Marcel Mauss), nastąpił w I. połowie XIX w. dzięki twórcom orientacji funkcjonalnej: Bronisławowi Malinowskiemu i Alfredowi Radcliffe-Brownowi. Ich następcy (Lucy Mair, Edward Evans-Pritchard, Edmund Ronald Leach, Ernest André Gellner) wzbogacali antropologię społęczną o nowe metody - strukturalizm, semiotykę i adaptowali do badań własnego społeczeństwa."

Wg Oxfordzkiego Słownika Socjologii i Nauk Społecznych (2004;1998): "Antropologia społeczna [social anthropology] badanie kultur i społeczeństw świata; początkowo dyscyplina ta koncentrowała się na społeczeństwach niezachodnich, tzw. pierwotnych. Antropologia społeczna i socjologia mają znaczne obszary wspólne, jakkolwiek pod wieloma względami  zdecydowanie się różnią. (...) Antropologia wyrosła z ciekawości innych kultur opisywanych w relacjach odkrywców, kupców i misjonarzy poczynając od schyłku XV w. Dyscyplina ta rozwijała się jako usystematyzowane przedsięwzięcie intelektualne od połowy XIX w., kiedy to we Francji, Stanach Zjednoczonych, Anglii i Niemczech powstały pierwsze towarzystwa naukowe."

Źródło definicji (papierowe): Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1995, s. 184., Źródło definicji (papierowe): Gordon Marshall (red.), Słownik Socjologii i Nauk Społecznych, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2004, ss. 17-18.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Konrad Sośnicki