WYWIAD NARRACYJNY

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła WYWIAD NARRACYJNY

 Wg Słownika socjologii jakościowej: "Wywiad narracyjny jest techniką badawczą stosowaną w naukach społecznych, a rozpowszechnioną na gruncie socjologii jakościowej. Polega na stymulacji opowiadania o przeżyciach związanych z uczestnictwem osoby badanej w jakimś wydarzeniu lub ciągu wydarzeń. Początek takiemu podejściu dały badania Leonarda Schatzmanna i Anselma Straussa [1955], a rozwinięcie koncepcji wywiadu narracyjnego jest dziełem Fritza Schützego [1983, 1990], który opracował tę technikę dla potrzeb badań biograficznych (...) Przedmiotem wywiadu biograficznego są przede wszystkim historie życia (...) Należy pamiętać, że narracjami są jedynie te opowieści, które posiadają wyraźnie zaznaczony w historycznym czasie swój początek, po którym następuje opis rozwoju pewnych zdarzeń w jakiś sposób ze sobą powiązanych, a opowieść ma czasowo wyraźnie określony przez opowiadającego koniec. (...) Fazy wywiadu narracyjnego (...):

1) faza rozpoczęcia wywiadu (...)  służy do tworzenia atmosfery sprzyjającej opowiadaniu poprzez budowanie relacji opartych na wzajemnym zaufaniu (...)

2) faza stymulowania do narracji (....) - polega na objaśnieniu rozmówcy formy wypowiedzi, jakiej się od niego oczekuje (...) Zadaniem przeprowadzającego wywiad jest podkreślenie zainteresowania osobistymi doświadczeniami narratora;

3) faza prezentacji opowieści przez narratora (...) - stanowi podstawową część wywiadu, na którą składa się spontaniczna, niezakłócona interwencją badacza opowieść o doświadczeniach narratora. Zadaniem osoby przeprowadzającej wywiad jest podtrzymanie interakcji poprzez pozawerbalne znaki służące wskazaniu, że opowieść jest ważna i interesująca;

4) faza zadawania pytań (...) - następuje po całkowitym zakończeniu narracji. Osoba przeprowadzająca wywiad zadaje dodatkowe pytania, które wyłoniły sie w poprzedniej fazie oraz tzw. pytania teoretyczne, służące uzyksaniu opinii, komentarzy narratora;

5) faza zakończenia wywiadu (...) - w fazie tej dochodzi do normalizowania konwersacji, polegającej na powrocie do rozmowy o charakterze potocznym.

Wywiad narracyjny zostaje utrwalony na określonym nośniku (cyfrowym lub analogowym) (...) Następnie dokonuje się jego transkrypcji, polegającej na dokładnym i całościowym przepisaniu treści wypowiedzi narratora z oznaczeniem jej parajęzykowych własności (m.in. przerwy, milczenie, smiech, westchnienia) za pomocą określonych symboli (...) Taka forma zapisu jest istotna z punktu widzenia poprawności interpretacji wypowiedzi. (...)"

 (drobne zmiany red. - BF)

Źródło definicji (papierowe): Krzysztof Konecki, Piotr Chomczyński, Słownik socjologii jakościowej, Warszawa: Wyd. Difin, 2012, ss.329-331.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga

Słownik Teorii i Metodologii Badań Kultury - zawartość - opis hasła WYWIAD NARRACYJNY

Wg Gerharda Riemanna i Fritza Schützego (1992): "Jest to socjologiczna procedura zbierania danych, w której respondenci proszeni są o przedstawienie ex tempore obszernej i szczegółowej narracji o ich własnych doświadczeniach odnoszących się do obszaru zainteresowań badacza. Kiedy respondenci zostaną dostatecznie zainteresowani problematyką badania oraz kiedy  nawiązany zostanie stosunek zaufania, zostają poproszeni (pytanie <generujące>) o zaprezentowanie układu zdarzeń i doświadczeń, w które byli włączeni, które były dla nich istotne (czy to będzie proces kolektywny, historia ich życia  po prostu  lub coś innego). Po rozpoczęciu narracji respondentom nie przerywa się ich opowiadania aż do momentu, w którym zakończą swoją relację, najczęściej stosując kończącą <kodę> (w rodzaju: <Myślę, że przeszedłem już przez całe moje życie>). Dopiero po <kodzie> badacz zadaje dodatkowe pytania, które wprowadzają dodatkowy materiał narracyjny, który <zamigotał> w głównej narracji (we wskazówkach ukazujących dalsze potencjalne narracje lub w zauważalnych <lukach>  w opowieści). W końcu badacz zadaje także pytania zmierzające do uzyskania opisów (dotyczących na przykład sytuacji, mielieus i <światów społecznych>) i teoretyczno-argumentacyjnych stwierdzeń z uwzględnieniem <logiki> wiązania ze sobą zdarzeń oraz uwikłań narratora (jak to może być oceniane, co narrator zrobiłby gdyby dzisiaj działał w jakiejś sytuacji itp.). Wywiad narracyjny jest stosowany do odtworzenia (drogą obszernej narracji) wewnętrznej formy sedymentacji doświadczeń w odniesieniu do tych zdarzeń, w których respondent uczestniczył, w których działał i cierpiał."

Źródło definicji (papierowe): Gerhard Riemann, Fritz Schutze, "Trajektoria" jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych, (w:) "Kultura i Społeczeństwo", nr 2, 1992, tłum. Zbigniew Bokszański, Andrzej Piotrowski, s. 94.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga