DRAMAT

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła DRAMAT

Dramat: 1. jeden z trzech podstawowych rodzajów literackich, odznaczający się dominacją dialogu (w strukturze językowej) i fabuły (w strukturze świata przedstawionego), zasadniczo przeznaczony do realizacji teatralnej. Podstawową cechą struktury dramatu w jego klasycznej postaci jest eliminacja podmiotu literackiego (narratora) i pełne usamodzielnienie wypowiedzi oraz działań postaci. (...) W tradycyjnych gatunkach dramatycznych istnieją ustalone fazy jej przebiegu, od ekspozycji, poprzez rozwinięcie, punkt kulminacyjny, perypetię aż do rozwiązania. (...) Fabuła jest tu, inaczej niż w epice, konstruowana za pomocą dialogu (...) Literacka teoria dramatu uznaje jego autonomię i samowystarczalność jako tworu językowego – tekstu. Teatralna teoria dramatu uznaje tekst za składnik wielotworzywowej sztuki teatru, a za prawdziwe urzeczywistnienie dramatu uważa przedstawienie teatralne. 

2. Najbardziej rozpowszechniony gatunek sztuki scenicznej, przeżywający rozkwit w okresie realizmu i naturalizmu, o bardzo wyrazistej strukturze. Zawiera akcję z wyraźnie zarysowanym konfliktem, któremu podporządkowane są wszystkie działania bohaterów i który w finale musi być rozwiązany. (...)

Źródło definicji (papierowe): Ewa Szczęsna (red.), Słownik pojęć i tekstów kultury, Warszawa: Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, 2002, s.43.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Anastazja Dwulit

Słownik Wikipedii - zawartość - opis hasła DRAMAT

Dramat (z gr. δρᾶμα – dráma czyli działanie, akcja) – jeden z trzech rodzajów literackich (obok liryki i epiki). Jest to właściwie rodzaj sztuki na granicy teatru i literatury. Dzieło dramatyczne zaliczane jest do literatury jedynie w warstwie słownej, natomiast w swojej realizacji widowiskowej należy do wielotworzywowej sztuki teatru. więcej

 Stan na 22.12.2013 r.

Źródło definicji (elektroniczne): hasło "Dramat" w Wikipedii
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Anastazja Dwulit

Dramat - słowo pochodzące z greckiego δράμα, oznaczającego „robić, działać“. Dramat to rodzaj literacki (jeden z trzech, obok liryki i epiki) sytuujący się  na pograniczu literatury i teatru. Charakterystyka dramatu opiera się na tym, że jego treść przeznaczona jest do prezentowania na scenie lub choćby potencjalnie nosi w sobie taką możliwość. Przedstawione w dramacie fakty nie są relacjonowane za pośrednictwem narracji ani komentowane bezpośrednio przez autora, lecz wyrażone w formie dialogów lub monologów, które w zamyśle mają być wygłaszane przez uosabiających je aktorów. Dramat jako rodzaj literacki składa się z następujących elementów:
- aktów - najważniejsza jednostka dzieląca utwór dramatyczny na części zakończone opadnięciem kurtyny bądź zaciemnieniem;
- scen - dzielącących na części poszczególne akty i charakteryzujące się udziałem tych samych postaci (zmiany zachodzą za pośrednictwem wejścia nowej lub wyjścia postaci);
- obrazów - będących fizycznym lub wyobrażonym układem scenograficznym.

Niektórzy teoretycy XX wieku naciskają na konieczność różnicowania kategorycznego między dramatem a teatrem, uważając   za dramat rodzaj literacki czyli dzieła oparte wyłącznie na elementach językowych, cechujące się dominacją apelatywnej funkcji języka, brakiem mediatorów (aktorów) między czytelnikiem a światem przedstawionym w utworach oraz jedynie potencjalną możliwością reprezentacji. Za teatr uważane są natomiast dzieła sceniczne, które oprócz treści i walorów językowych zawierają w sobie także akt odgrywania ról przez aktorów, muzykę, choreografię itd. W takim rozumieniu analiza dramatu może realizować się poprzez krytykę literacką, podczas gdy analiza teatru musi dotyczyć także ewaluacji gry aktorskiej, muzyki, światła itd. U zarania istnienia dramatu, w antycznej Grecji istniał podział na komedię i tragedię. W renesansie wyłoniły się kolejne gatunki dramatyczne takie jak: melodramat, farsa i tragikomedia. W XIX stuleciu wprowadzono podział dramatu na gatunki realistyczne (komedia i dramat) oraz symboliczne (melodramat, farsa, tragikomedia oraz pochodzący od renesansowych autosakramentales, a wprowadzony w XX wieku przez niemieckiego autora  Bertolta Brechta, dramat dydaktyczny).

(drobne zmiany red. - PI)
Stan na 15.01.2014 r.

Źródło definicji (elektroniczne): hasło "Dramat" w Wikipedii hiszpańskojęzycznej
Hasło wprowadził(a): PAWEŁ IREK