KONTEKST

1) Wg Encyklopedii wiedzy o języku polskim (1978): "(...) otoczenie danego elementu językowego. Chodzi tu o otoczenie językowe lub sytuacyjne. W tym drugim znaczeniu używa się częściej terminu → konsytuacja. Kontekst językowy to element lub zespół elementów pozostających w związku z daną jednostką (fonemem, morfemem, wyrazem, składnikiem, zdaniem). Pod wpływem kontekstu jednostka ulega różnym modyfikacjom, i to na wszystkich płaszczyznach języka. (...)".

2) Wg Słownika socjologii i nauk społecznych (1998), 2004: "Kontekst świadomości [ awareness context], pojęcie wprowadzone przez Barneya Glasera i Anzelma Straussa (...) podczas analizy <ogólnego połączenia tego, co każda z osób podejmujących  interakcje wie na temat tożsamości innych oraz na temat własnej tożsamości w oczach innych>; ma ono pomóc w zrozumieniu społecznej organizacji wiedzy i świadomości."

3) Wg  Słownika terminów literackich (2000):  (< lacińskie contextus = łączność, związek (...)) - pojęcie używane we współczesnej lingwistyce i  literaturoznawstwie w różnych znaczeniach: 1. zespół jednostek językowych, które stanowią najbliższe otoczenie innej określonej jednostki albo w obrębie → systemu językowego (dzięki bliskości morfologicznej lub znaczeniowej), albo w → wypowiedzi (dzięki bliskości pozycyjnej). W przypadku wyrazów mówi się o kontekście słownym, który jest decydującym czynnikiem w precyzowaniu ich → znaczeń każdorazowo określanych przez relację do innych słów (tzw. znaczenie kontekstowe); 2. w → socjolingwistyce rozważa się przede wszystkim tzw. kontekst sytuacyjny, czyli całokształt uwarunkowań społecznych nadawcy i odbiorcy, które mają wpływ na sposób posługiwania się językiem, np. sytuacja społeczna, kulturowa, posiadane doświadczenie i wiedza o rzeczywistości pozajęzykowej oraz przedmiocie wypowiedzi; 3. w tzw. gramatyce kontekstowej zasada zależności zastosowania określonej reguły budowy zdania od występowania określonego typu jednostek w ustalonym porządku. Por. paradygmatyczne i syntagmatyczne relacje; 4. w nauce o literaturze - zespół odniesień niezbędnych do zrozumienia sensu jakiejś całości literackiej, np. pojedynczego dzieła, twórczości pisarza, prądu literackiego, grupy literakiej, itp. (...) Odniesienie obiektu do kontekstu stanowi w każdym wypadku zasadniczy element → interpretacji."

4) Wg Słownika Socjologii jakościowej (2012): "Termin  <kontekst > służy do określania szeregu odmiennych zdarzeń, sytuacji i okoliczności, a także właściwości i warunków ich występowania. (...) Na gruncie metodologicznym, (...) kontekst rozumiany jest jako specyficzny zestaw własności odnoszący się do danej sytuacji lub inaczej, danego zjawiska, a więc miejsca, przestrzeni oraz czasu zdarzeń składających się na owo zjawisko (...) Kontekst dotyczy zatem bezpośrednich warunków występowania zjawiska.(...)"

Autor(ka) wpisu: Barbara Fatyga
Rodzaj słownika: Słownik Terminów Encyklopedycznych
Źródło definicji (papierowe): 1) Encyklopedia wiedzy o języku polskim, Ossolineum, 1978, s. 161., Źródło definicji (papierowe): 2) Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa: Wyd. PWN, 2004, s.157., Źródło definicji (papierowe): 3) Słownik Terminów Literackich, Ossolineum, 2000, s.260., Źródło definicji (papierowe): 4) Słownik socjologii jakościowej, Warszawa: Difin SA, 2012, ss. 145-147.
Podobne terminy (linki wewnętrzne): FONEM, Podobne terminy (linki wewnętrzne): MORFEM, Podobne terminy (linki wewnętrzne): JĘZYK, Podobne terminy (linki wewnętrzne): SYTUACJA, Podobne terminy (linki wewnętrzne): ZNACZENIE
Sprawdź pozostałe wpisy w innych słownikach:
Data aktualizacji: niedziela, 26 Styczeń, 2020 - 12:43