ALEGORIA

Nazwa definicji: 
ALEGORIA
Treść wpisu: 

1) Wg Słownika mitów i tradycji kultury (1985): "Alegoria - wyrażenie (w mowie, piśmie albo sztuce) prawd albo uogólnień o ludzkim postępowaniu, albo doświadczeniu za pomocą symbolicznych, fikcyjnych postaci i działań, zwłaszcza bajek, przypowieści. (…)."

2) Wg Słownika Terminów Literackich (2000): (< gr. allēgoria = mówienie obrazowe (...)) - pojedynczy → motyw lub rozwinięty zespół motywów (sceneria, postacie, wydarzenia) w utworze literackim lub dziele plastycznym, który  poza znaczeniem dosłownym i bezpośrednio przedstawionym ma jeszcze inne , ukryte, domyślne, zwane alegorycznym. Powstaje ono na fundamencie znaczenia dosłownego, a łącząca je więź ma charakter w dużym stopniu konwencjonalny, opiera się na odpowiedniościach ustalonych przez → tradycję literacką, kulturalną, religijną, ikonologiczną (→ ikonologia), emblematyczną (→ emblemat) itp., rzadziej zaś motywowana jest naturalnymi podobieństwem, związkami przedmiotowymi i zależnościami językowymi. (...) Odczytanie znaczenia alegorycznego wymaga pewnej erudycji wychodzącej poza prostą znajomość języka bądź umiejętność rozpoznawania przedstawionych na obrazie treści. Skonwencjonalizowany charakter alegorii odróżnia ją od → symbolu,  będącego również znakiem o dwupoziomowej strukturze semantycznej, ale nie tyle obliczonym na erudycję odbiorcy i opanowaną przez niego znajomość reguł odczytywania ukrytych sensów, ile każdorazowo apelującym do jego inwencji znaczeniotwórczej, a w rezultacie przekazującym znaczenia trudniej uchwytne i bardziej zindywidualizowane niż znaczenia alegoryczne. (...)."

Rodzaj słownika: 
Słownik Terminów Encyklopedycznych
Źródło definicji (papierowe): 
1) Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa: PIW, 1985, ss.26-27.
2) Janusz Sławiński (red.), Słownik Terminów Literackich, Ossolineum, 2000, s. 23.
Dodane przez: 
Węzeł centralny