PRAGMATYKA

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła PRAGMATYKA

Wg Małej Encyklopedii Logiki (1970): "Pragmatyka opisuje stosunki zachodzące między znakami, a tymi, którzy te znaki nadają lub odbierają. Należą tutaj stosunki stwierdzania, rozumienia, komunikowania i inne. Pragmatyka może być uprawiana jako jedna z nauk o ludzkim zachowaniu; posiada wówczas wiele zagadnień wspólnych z innymi naukami o zachowaniu, takimi jak psychologia, socjologia, historia kultury. Tak pojęta pragmatyka jest nauką empiryczną. Istnieją także próby budowania pragmatyki jako nauki formalnej."

Źródło definicji (papierowe): Witold Marciszewski, Semantyka, (w:) tegoż (red.), Mała Encyklopedia Logiki, Ossolineum:1970, s.263.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga

Słownik Teorii i Metodologii Badań Kultury - zawartość - opis hasła PRAGMATYKA

Wg Renaty Grzegorczykowej (2014): "Termin pragmatyka, wprowadzony przez Charlesa Morrisa (1938), używany jest we współczesnym językoznawstwie w odniesieniu do trzech różnych typów zjawisk: (1) wszelkich informacji charakteryzujących użytkowników znaku (ich stan mentalny, emocjonalny, postawę modalną), (2) sposobu używania znaków, zależnego od sytuacji komunikacyjnej (reguły użycia wyrażeń językowych), (3) do tej części informacji, przekazywanej w akcie komunikacji, która jest warunkowana przez sytuację komunikacyjną. To ostatnie rozumienie jest najbardziej rozpowszechnione we współczesnym językoznawstwie (...).  Informacje wprowadzane pragmatycznie w akcie komunikacji to przede wszystkim odczytanie okazjonalizmów (tu, dziś, on ), implikatur i aluzji, a także rozumienie wypowiedzi zależne od wiedzy pozajęzykowej (faktograficznej) rozmówców. Istnieje cały szereg kwestii dyskusyjnych przy oddzielaniu informacji semantycznych (przekazywanych przez kod językowy) od pragmatycznych. Są to: (1) różne typy odczytań znaczeń niedosłownych, oparte na wnioskowaniu i danych sytuacyjnych (frazeologizmy, metafory, ironia), (2) subiektywne przeżycia i oceny rozmówców, zależne od ich wiedzy i przekonań, (3) indywidualna wiedza (wyobrażenia) rozmówców o denotowanych obiektach, fundująca przekaz komunikatu."

Źródło definicji (elektroniczne): Renata Grzegorczykowa,O różnych rozumieniach pragmatyki w językoznawstwie, (w:) "Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego", 2014, z. LXXIX, s. 5.
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga