GENDER

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Wikipedii - zawartość - opis hasła GENDER

Gender (ang. gender, czyt. dżender – płeć, rodzaj gramatyczny), inne określenia to: płeć kulturowa, płeć społeczna, społeczno-kulturowa tożsamość płciowa – suma cech, zachowań, stereotypów i ról płciowych przyjmowanych przez kobiety i mężczyzn w ramach danej kultury w drodze socjalizacji, nie wynikających bezpośrednio z biologicznych różnic w budowie ciała pomiędzy płciami czyli dymorfizmu płciowego. Gender, czyli kulturowy komponent tożsamości płciowej, przekazywany jest poszczególnym jednostkom w sposób performatywny,  poprzez uczenie się, odgrywanie i powtarzanie zachowań innych osób tej samej płci. Na płeć społeczną składać się może np. sposób ubierania się, zachowania,  w oczekiwany sposób wypełniane role i funkcje w ramach społeczeństwa czy też sposoby sprawowania władzy, itp. Gender odróżnia się tym od płci biologicznej (ang. sex), czyli sumy cech fizycznych i zachowań seksualnych wynikających z odmiennych funkcji i ról obu płci w procesie rozmnażania płciowego. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje gender jako stworzone przez społeczeństwo role, zachowania, aktywności i atrybuty, jakie dane społeczeństwo uznaje za odpowiednie dla mężczyzn i kobiet. Studia wyższe i badania naukowe nad społeczno-kulturową tożsamością płciową prowadzi się na kierunku gender studies. Kierunek ten powstał w Stanach Zjednoczonych w latach 80. XX wieku. Obecnie można go odnaleźć również na uczelniach w Polsce.

Termin gender pochodzi pośrednio od łacińskiego słowa genus przez starofrancuskie gendre i angielskie gender. W języku angielskim słowo gender było, i w dalszym ciągu jest, powszechnie używane w dwóch znaczeniach: „rodzaj gramatyczny” (masculine, feminine i neuter – męski, żeński i nijaki) oraz „płeć” (zastępując dwuznaczne słowo sex, powszechnie używane w znaczeniu „stosunek płciowy”).

Źródło definicji (elektroniczne): hasło "Gender" w Wikipedii
Hasło wprowadził(a): PAWEŁ IREK

Słownik Antropologii i Socjologii Kultury - zawartość - opis hasła GENDER

Gender (ang.), genre (franc.), género (hiszp.), Geschlecht (niem.) – na język polski tłumaczone jest jako: płeć kulturowa, płeć społeczna, płeć kulturowo-społeczna, płeć/rodzaj, a czasami także jako płeć psychologiczna lub płeć psychiczna. Według psychiatry Roberta Stollera (który użył tego pojęcia po raz pierwszy  w pracy "Sex and Gender: On the Development of Masculinity and Femininity", New York City: Science House, 1968) gender „odnosi się do społeczno-kulturowych aspektów bycia mężczyzną i bycia kobietą”. Nowa kategoria teoretyczna zainspirowała nauki społeczne do pogłębionych analiz kobiecości i męskości; w tym również do zajęcia się sposobami  społecznego definiowania kobiecości i męskości. Wpłynęło to na rozwój badań dotyczących zróżnicowanych i złożonych relacji pomiędzy kobietami i mężczyznami w zakresie płciowego podziału pracy i systemu reprodukcji. Wg Marii Boguckiej w związku z intensyfikacją zainteresowania tą problematyką i rozwojem badań również historia kobiet jako  subdziedzina badań historycznych  zaczęła się przekształcać w historię relacji płci, dając początek nowemu rozpoznaniu stosunków międzyludzkich na poziomie rodziny, społeczeństwa i państwa. Termin gender okazał się niezastąpiony w opisie procesu kształtowania się kobiecej tożsamości oraz otworzył drogę dla opisu wizerunków kobiet z uwzględnieniem indywidualnych różnic i podobieństw między nimi. W Polsce definicja tego pojęcia nie jest dookreślona.

Źródło definicji (papierowe): Wanda Czarnota, definicja autorska dla OŻK-SB, 2014 r.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Zobacz także (linki zewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Wanda Czarnota