KLASYFIKACJA

Wg Stefana Nowaka (1970): "Zmienne i ich wyróżnione wartości tworzą schemat klasyfikacyjny, przy pomocy którego możemy podzielić na klasy przedmioty, które znaczenie danej zmiennej pozwala nam rozpatrywać pod danym względem. Pamiętamy z podręczników logiki wymagania, jakie stawia się poprawnym schematom klasyfikacyjnym: powinny być wyczerpujące i rozłączne. Wyczerpujące, to znaczy każdy z przemiotów podlegających klasyfikacji musi należeć do zakresu którejś z wartości tej zmiennej, i rozłączne - żaden przemiot nie może należeć do więcej niż jednej klasy. (...) Kiedy liczba klas jest zbyt wielka, uzyskany podział może być mało przejrzysty. Stosujemy wówczas tak zwaną klasyfikację wielostopniową. Dzielimy zakres pewnej zmiennej na większe klasy I rzędu, każdą z nich na klasy II rzędu itd. (...) Znacznie trudniej zbudować wyczerpujący i rozłączny schemat klasyfikacyjny wtedy, gdy poszczególne klasy różnią się jakościowo lub ilościowo pod wieloma względami na raz. Powiadamy, iż zmienna taka jest zmienną wielowymiarową, w odróżnieniu od jednowymiarowych cech takich jak <deklarowana chęć zmiany pracy>, <liczba lat nauki> itp. Kiedy na przykład rozpatrujemy zmienną: <światopogląd studentów>, to poglądy na świat różnych studentów mogą różnić się od siebie pod wieloma względami. (...) Jednym z najbardziej skutecznych sposobów rozwiązania tego problemu jest zastosowanie schematu klasyfikacji wielowymiarowej, to jest potraktowanie naszego pojęcia jako w gruncie rzeczy pewnego zespołu pojęć pozwalających rozpatrywać badane zjawiska pod różnymi względami na raz. (...) W sytuacjach skrajnie kłopotliwych wolno jest nam każdą cechę, jaką wyróżniamy wśród przedmiotów objętych obszarem naszej zmiennej, potraktować jako odrębny <wymiar>, a zmienną wymiarowi temu odpowiadającą potraktować jako zmienną dychotomiczną o dwóch wartościach: jedna z wartości to istnienie danej cechy, druga - to jej nieistnienie."

Wg Wiesławy Żyszkowskiej, Waldemara Spalleka i Doroty Borowicz (2012): "Polega na przypisywaniu obiektom i zjawiskom przynależności do określonych klas lub kategorii, na podstawie kryteriów odnoszących się do właściwości tych obiektów i zjawisk. Odbywa się to zgodnie z warunkami poprawności podziału logicznego, czyli układu pojęć lub cech, wyznaczonego na podstawie cech sprzecznych (podział dychotomiczny) lub na podstawie układu modyfikacji danej cechy (podział wieloczłonowy). Poprawna klasyfikacja powinna spełniać trzy warunki:
1) jednoznaczności, który jest spełniony tylko wtedy, gdy podział jest przeprowadzony według jednej zasady;
2) rozłączności, który jest spełniony, gdy zakres znaczeniowy każdej pary klas wzajemnie się wyklucza;
3) zupełności, który jest spełniony wówczas, gdy suma elementów jest tożsama z całym dzielonym zbiorem."

Autor(ka) wpisu: Bogna Kietlińska
Rodzaj słownika: Słownik Teorii i Metodologii Badań Kultury
Źródło definicji (papierowe): Stefan Nowak, Metodologia badań socjologicznych, Warszawa: PWN, 1970, ss. 90-91., Źródło definicji (papierowe): Wiesława Żyszkowska, Waldemar Spallek, Dorota Borowicz, Kartografia tematyczna, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2012, s. 55.
Podobne terminy (linki wewnętrzne): ZMIENNA, Podobne terminy (linki wewnętrzne): PODZIAŁ LOGICZNY
Sprawdź pozostałe wpisy w innych słownikach:
Data aktualizacji: niedziela, 18 Marzec, 2018 - 18:16