FENOMENOLOGIA

Fenomenologia [to] opisowe badanie zespołu zjawisk. Termin „fenomeno­logia" oznacza dzisiaj system → Ed­munda Husserla i cały prąd myślowy nawiązujący, jeśli nie do aparatu po­jęciowego, to przynajmniej do meto­dy Husserla. Fenomenologia jest kry­tyką klasycznej metafizyki, a jej zasad­niczym celem powrót do konkretu. Husserl, będąc z wykształcenia mate­matykiem, pojmuje ten powrót do konkretu jako zwrot w stronę pierwo­tnej intuicji rzeczy i idei. Wyjaśnia to przykładem zaczerpniętym z matema­tyki: o ile można sobie intuicyjnie wyobrazić trzy czy cztery przedmioty, o tyle nie można sobie wyobrazić ich tysiąca — można jedynie o nich „my­śleć". W ten sposób rozróżnia dwa przeciwstawne rodzaje „intencjonalności", czyli relacji do tego, co jest dane: postrzeganie rzeczywiste, które jest pierwotne, i myśl, która jedynie dąży do ogarnięcia przedmiotu w sposób „intencjonalnie pusty". Rozwijając tego typu rozróżnienie na intuicję pierwotną i myśl, intencjonalność pełną i pustą, fenomenolodzy współcześni przejmują: 1. zawartość doktryny Husserla — w tym wypadku w rzeczywistym postrzeganiu poszukują punktu zbieżności między umysłem a rzeczywistością, czegoś ,,poza realizmem i idealizmem" (Maurice Merleau-Ponty, Alphonse De Waelhens); albo 2. jego metodę — stosując zasadę anali­zy intuicji do nie rozwijanej przez Husserla dziedziny „poznawania in­nych ludzi", albo też 3. usiłują metafizycznie uzasadnić samą zasadę ana­lizy fenomenów, czyli zjawisk (Eugen Fink). (…)