ANALIZA IKONOGRAFICZNA

Wg strony WorldMuseumANALIZA IKONOGRAFICZNA

MOTYWY i KOMBINACJE MOTYWÓW (KOMPOZYCJE) są nośnikami znaczeń sekundarnych (konwencjonalnych) i można je przyporządkować TEMATOM.
MOTYWY dzielą się na OBRAZY, SYMBOLE, ATRYBUTY
KOMPOZYCJE dzielą się na PERSONIFIKACJE, ALEGORIE, ANEGDOTY.
Znaczenie sekundarne lub konwencjonalne nie wynika z życiowego doświadczenia, ale z wiedzy nabytej. Np. wiemy, że rycerz przebijający smoka to św. Jerzy, postać kobieca z brzoskwinią w dłoni to personifikacja prawdomówności, a dwie postaci walczące w specyficzny sposób symbolizują walkę cnoty z grzechem.
Podstawą analizy ikonograficznej jest wynik analizy przedikonograficznej, oraz wiedza pochodząca ze źródeł literackich, dająca „obycie z tematami i wyobrażeniami”. Na tej podstawie dokonuje się ustalenia tematu, który odkrywa sekundarne (konwencjonalne) znaczenie dzieła.
Jednym słowem – analiza ikonograficzna wiąże motyw lub kompozycję, mającą swoje podstawowe, wynikające z doświadczenia życiowego znaczenie (można powiedzieć – z doświadczenia dostępnego wszystkim ludziom) z sekundarnym znaczeniem symbolicznym, wynikającym z wiedzy nabytej w ramach konkretnej kultury. Analiza ikonograficzna ma więc charakter zawężający, bo odkrywa znaczenia czytelne tylko w ramach jednej kultury. Człowiek nie znający tradycji chrześcijańskiej nigdy nie domyśli się nawet istnienia całego „ciągu dalszego” jaki związany jest z postacią św. Jerzego i widzieć będzie tylko rycerza zabijającego smoka. Podobnie człowiek nie znający kultury japońskiej nie będzie w stanie zrozumieć treści przedstawienia teatru kabuki.

Odróżnienie pierwszych dwóch etapów ilustruje przykład:
Mężczyzna (obiekt), smok (obiekt), walka (zdarzenie) > św. Grzegorz walczy ze smokiem (temat).
Mężczyzna nie jest tu symbolem św. Jerzego, ale jego przedstawieniem, którego znaczenie prymarne brzmi „rycerz”, a znaczenie sekundarne (konwencjonalne) brzmi „św. Jerzy”.

Autor(ka) wpisu: Barbara Fatyga
Rodzaj słownika: Słownik Teorii i Metodologii Badań Kultury
Źródło definicji(elektroniczne): IKONOGRAFIA IKONOLOGIA, WorldMuseum
Podobne terminy (linki wewnętrzne): OPIS PREIKONOGRAFICZNY, Podobne terminy (linki wewnętrzne): IKONOLOGIA, Podobne terminy (linki wewnętrzne): OBRAZ
Sprawdź pozostałe wpisy w innych słownikach:
Data aktualizacji: poniedziałek, 2 Marzec, 2020 - 10:14