koszyk dóbr i usług, ekon. dobra i usługi kupowane przez konsumentów w danym czasie, niezbędne do zaspokojenia ich potrzeb związanych z: dostatecznym pod względem wartości odżywczych wyżywieniem; wykonywaniem pracy zawodowej; uczestnictwem w życiu społecznym w zakresie zwyczajowym dla danego kraju (minimum socjalne);

koszty koszyka dóbr i usług są obliczane na podstawie średniego poziomu cen w miesiącu kończącym kwartał; w skład koszyka wchodzą miesięczne wydatki na: żywność, eksploatację oraz wyposażenie mieszkania, oświatę i wychowanie, kulturę, naprawy, odzież i obuwie, leki, higienę, sport i wypoczynek, transport i inne; koszty koszyka są określone na podstawie średnich cen w danym miesiącu, notowanych przez GUS, a także na podstawie cen wynikających z badań budżetów rodzinnych (w przypadku żywności); wartość koszyka dóbr i usług jest odzwierciedleniem poziomu oraz zmian podstawowych kosztów utrzymania. W Polsce określenia struktury koszyka dóbr i usług oraz obliczenia jego wartości dokonuje raz na kwartał Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, który został do tego zobowiązany uchwałą Rady Ministrów z 1981.