JAZZ

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła JAZZ

1. rodzaj muzyki powstały na przełomie XIX i XX w. na południu USA (Nowy Orlean), głównie wśród Murzynów, z elementów muzyki afrykańskiej i europejskiej; liczne odmiany (ragtime, dixieland, swing, jazz nowoczesny, be-bop, cool-jazz, mainstream, free-jazz i in.); zespół jazzowy składa się z sekcji: rytmicznej (fortepian, kontrabas, perkusja) i melodycznej (saksofon, trąbka, klarnet, puzon); klasycy: Charlie Parker, Billie Holliday, Louis Armstrong (...).

2. jeden z nurtów muzyki współczesnej, powstały pod koniec XIX wieku w kręgu Murzynów amerykańskich, łączący tradycje muzyki euro-amerykańskiej z afrykańskimi. U początków jazzu zostały przez czarnych niewolników na amerykańskich kontynent przeniesione ceremonie taneczne, rytuały i obrzędy plemion zachodnioafrykańskich, z elementami ekstatycznej improwizacji. Później, pod koniec XIX wieku, pojawiły się także pieśni pracy, zawołania polne, wiejski blues i spirituals. Trudno jednoznacznie zakwalifikować jazz do folkloru, muzyki popularnej lub poważnej, choć zawiera elementy każdego z tych rodzajów. Na pierwszy plan wysuwają się w nim: rytmika, związana ze swingiem, i brzmieniowość, wynikająca z używanych instrumentów i indywidualności wykonawców.(...)

 

Źródło definicji (papierowe): 1) Ilustrowana Encyklopedia Powszechna, Kraków: Zielona Sowa, 2006, s. 414., Źródło definicji (papierowe): 2) Muzyka. Encyklopedia PWN, Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2007, s. 256.
Hasło wprowadził(a): Anastazja Dwulit

Słownik Wikipedii - zawartość - opis hasła JAZZ

Jazz – gatunek muzyczny, który powstał w początkach XX wieku (zapoczątkowany około 1900 roku), na południu Stanów Zjednoczonych w dzielnicy prostytutek Storyville w Nowym Orleanie[1]; tradycyjnie początki jazzu łączą się z Congo Square[2] jako połączenie muzyki zachodnioafrykańskiej i europejsko-amerykańskiej (bluesaragtime'u i muzyki europejskiej). Stanowi on połączenie muzyki ludowej, artystycznej i rozrywkowej.

Jazz charakteryzuje się rytmem synkopowanym w metrum parzystym (4/), a także dużą dowolnością interpretacyjną i aranżacyjną oraz tendencją do improwizacji. (...) James Lincoln Collier wyróżnia trzy podstawowe atrybuty jazzu: swing, funkcję ekstatyczną i kod indywidualny.

Swing to w ujęciu Colliera wywodząca się z praktyki czarnych muzyków istota rytmiki jazzowej, polegająca na specyficznej lekkości i sprężystości rytmu. W aspekcie technicznym polega na podziale taktu na nierówne, niemożliwe do zapisu muzycznego jednostki rytmiczne, okazjonalnym stosowaniu vibrato, urozmaiceniu linii melodycznej akcentami rytmicznymi i częstych zmianach dynamiki, wywołującej efekt specyficznej „mowy” instrumentów.

Funkcja ekstatyczna jazzu wywodzi się z religijnego charakteru zachodnioafrykańskich tańców obrzędowych i zaznacza się w jazzie przede wszystkim w trakcie tzw. jam sessions, improwizowanych koncertów. Improwizacja i wzajemna inspiracja muzyków prowadzi do czynnego zaangażowania słuchaczy, wyrażającego się w aplauzie, okrzykach, oklaskach itp.

Kod indywidualny jazzu to identyfikujący wykonawcę sposób komunikacji między nim a słuchaczem, przejawiający się w kreacji melodii, vibrato, ostrości i zmianach natężenia dźwięku, zaniku dźwięku itp. więcej

Stan 05.12.2013 r.

Źródło definicji (elektroniczne): hasło "Jazz" w Wikipedii
Hasło wprowadził(a): Aleksandra Orkan-Łęcka

Słownik Inspiracji - zawartość - opis hasła JAZZ

„Uważam, że szeroko pojętą historię jazzu zacząć należy od historii brytyjskiej kolonizacji Ameryki Północnej. (...) To właśnie materiał brytyjski – muzyka i język – były nasionami poczęcia i przyczyną narodzin, padając na wrażliwość i potencjał twórczy Czarnego Amerykanina. Dla mnie to nie tylko dziesiątki faktów uszeregowanych w historię. To dramat,  w którym każdy element prologu był brzemienny w skutki. (...) Jest oczywiste, że już w XVII stuleciu na atlantyckim wybrzeżu Ameryki Brytyjskiej pojawiły się prawie wszystkie istotne dla jazzu składniki,  gdzie indziej nieobecne. Zaczął się pasjonujący dramat stawania się.  Współistnienie – współżycie – współtworzenie: utrwalone pracą, potem, łzami i krwią”.

Źródło definicji (papierowe): Andrzej Schmidt, Historia jazzu. Rodowód, Warszawa: Polskie Stowarzyszenie Jazzowe. Agencja Wydawnicza, 1988, ss.6-7.
Podobne terminy (linki wewnętrzne):
Hasło wprowadził(a): Anastazja Dwulit