SZABLON

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Wikipedii - zawartość - opis hasła SZABLON

Szablon (graffiti) (ang. stencil, fr. pochoir) – technika malarska typowa dla street artu. Do malowania wykorzystuje się matryce (również nazywane szablonami), wycięte zazwyczaj w tekturze lub grubej folii, które przykłada się do malowanej powierzchni, a następnie pokrywa farbą. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu farbę w sprayu, można jednak nakładać farbę również pędzlem lub wałkiem. Techniką tą można wykonać zarówno proste, jednokolorowe prace jak i prace bardziej skomplikowane, wymagające wykonania wielu matryc i dokładnego zaplanowania kolejności nakładania farb.

Jednym z bardziej znanych artystów posługujących się tą techniką jest Brytyjczyk - Robert Banks (Banksy).

Poza wartością estetyczną, szablony często niosą ze sobą przekaz o wydźwięku politycznym lub społecznym.

W Polsce szablony zostały po raz pierwszy użyte do walki politycznej w czasie niemieckiej okupacji, kiedy za ich pomocą Polacy nanosili na mury i pomniki m.in. kotwicę - Znak Polski Walczącej. więcej

Źródło definicji (elektroniczne): hasło "Szablon" w Wikipedii
Hasło wprowadził(a): Bogna Kietlińska

Słownik Antropologii i Socjologii Kultury - zawartość - opis hasła SZABLON

Szablon to widniejący na stałej materii (najczęściej ścianie lub murze) obrazek wykonany za pomocną sprayu i wykrojonego wcześniej w kartonie lub innym materiale wzoru, który dzięki odpowiedniemu pofarbowaniu, przybiera na powierzchni zaplanowany wcześniej kształt. W zależności od doświadczenia i czasu poświęconego na przygotowanie szablonu obrazy mogą być jedno- lub wielokolorowe. Szablonem posługują się właściwie wszyscy twórcy street artu jako najbardziej efektywną formą tworzenia (...) obrazów. Ponadto wielokrotne powielanie tego samego wzoru pozwala na utrwalenie w pamięci własnego stylu i stworzenie niepowtarzalnego znaku, rozpoznawalnego nie tylko przez innych twórców sceny, ale przez zwykłych mieszkańców. 

Źródło definicji (papierowe): Aleksandra Niżyńska, Street art jako alternatywna forma debaty publicznej w przestrzeni miejskiej, Warszawa: TRIO, 2011, s. 76.
Hasło wprowadził(a): Bogna Kietlińska

Szablon to wycięta w kartonie płaska forma przeznaczona do powielania, najczęściej w druku. W przypadku street artu odbicie powstaje poprzez przyłożenie szablonu do płaszczyzny i zasprayowanie/zamalowanie go farbą. W Paryżu, w latach 80., Blek le Rat był jednym z pierwszych twórców pracujących techniką szablonu. Jego szablony można było odnaleźć niemal w całym mieście. Był to początek stosowania szablonów w Europie na tak szeroką skalę. Najwcześniej technikę analogiczną do szablonu wykorzystywano w trakcie dekorowania grot w czasach prehistorycznych, poprzez rozpryskiwanie farby wokół przyłożonej do ściany dłoni (np.: malowidła naścienne w grotach mieszkalnych w Lascaux w Montignac).

Źródło definicji (papierowe): Bogna Kietlińska, definicja autorska dla FOŻK-SB, 2011.
Hasło wprowadził(a): Bogna Kietlińska