Wydzielona organizacyjnie stała sala widowiskowa w instytucji artystycznej, w której prowadzona jest stała działalność, zazwyczaj w oparciu o odrębny zespół lub koncepcję programową. Za scenę uważa się także stały zespół nie będący jednostką organizacyjną instytucji widowiskowej lub stały zespół objazdowy.
SCENA
Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.
Słownik kultury GUS - zawartość - opis hasła SCENA
Słownik Wikipedii - zawartość - opis hasła SCENA
Scena – przestrzeń (podwyższenie) w budynku teatralnym przeznaczone dla wystawiania utworów, usytuowana powyżej widowni i oddzielona od niej kurtyną, odpowiednio wyposażona pod względem technicznym, stanowiąca miejsce gry aktorów. Część sceny wysunięta przed kurtynę nosi nazwę proscenium.
Na przestrzeni dziejów nowożytnych ukształtowały się różne odmiany scen:
-
pudełkowa (włoska) – oddzielona jest od widowni kurtyną i rampą
-
otwarta (estradowa) – pozbawiona kurtyny, może być otoczona widownią z trzech stron. Ten rodzaj sceny wywodzi się z teatru elżbietańskiego
-
en ronde – w kształcie koła lub czworoboku, otoczona jest widownią z czterech stron.
W okresie średniowiecza stosowano sceny zbudowane z kilku pawiloników o ażurowych ściankach tzw. mansjony w nich kolejno, rozgrywała się akcja przedstawienia. Widz przez cały czas widział dekoracje potrzebne do odegrania całego przedstawienia. Do symultanicznego odgrywania sztuk aranżowano też scenę celkową (terencjańską). Do ustawianej na podium stałej ścianki dostawiano prostopadle przegrody tworząc szereg pawilonów zwanych "celkami". W odróżnieniu od mansjonów celki, w których nie rozgrywano w danej chwili akcji były zasłonięte.
W okresie renesansu, po ponownym odkryciu dramatów greckich, zaprzestano symultanicznego sposobu przedstawiania akcji. Wprowadzono ruchome dekoracje, na których tle rozgrywały się poszczególne sceny. Przed i po przedstawieniu scena zasłaniana była kurtyną. Stosowano też scenę obrotową i zapadnie.