[To] forma opiniowania przez społeczeństwo spraw kontrowersyjnych z punktu widzenia państwowego i społecznego, inspirowana przez organa państwowe, partie polityczne, związki zawodowe lub organizacje społeczne. Celem konsultacji społecznej jest opracowanie właściwego modelu postępowania i osiągnięcie społecznego konsensusu w kwestiach najczęściej społecznych, gospodarczych i socjalnych. 

Konsultacja społeczna — instytucja demokracji bezpośredniej (...). Polega na wyrażeniu przez członków zbiorowości opinii w przedstawionej sprawie. (...) W odróżnieniu od referendum wyniki konsultacji nie są wiążące dla organów władzy publicznej. więcej

Stan na 22.12.2013 r.

1) "Konsultacje społeczne to zorganizowany sposób uzyskiwania przez administrację opinii oraz stanowisk od podmiotów (a więc osób i instytucji), których pośrednio lub bezpośrednio dotkną skutki proponowanych przez administrację działań (...). Plany tych przedsięwzięć mogą być zawarte w projektach m.in. aktów prawnych, różnego rodzaju programów, strategii, ale także budżetów jednostek publicznych. Tak definiowane konsultacje społeczne mogą różnić się między sobą wieloma cechami – mogą być otwarte lub ograniczone do zdefiniowanej uprzednio grupy adresatów, mogą charakteryzować się różnymi standardami, czasem trwania, formami zasięgania opinii czy informowania o procesie itd. Bardzo ważnym wymiarem określającym standardy konsultacji – opisującym skalę wpływu obywateli na podejmowaną decyzję – jest tzw. drabina partycypacji (Sherry Arnstein, 1969). Na jednym jej biegunie znajduje się jednostronne informowanie o podjętych decyzjach, a na drugim – specyficzny rodzaj delegowania władztwa na rzecz innych interesariuszy (w skrajnym przypadku – wiążące referendum). Konsultacje pojawiają się pomiędzy tymi biegunami, choć nie jest nimi ani wyłącznie informowanie, ani całkowite delegowanie decyzji, ale proces jej uzgadniania. Wciąż jednak zakres tego pojęcia jest dość szeroki. (...). Należy podkreślić, że obecnie nie funkcjonuje powszechnie przyjęta i formalna definicja konsultacji społecznych, na którą mogliby się powoływać pracownicy urzędów bądź uczestnicy konsultacji (...)."

2) "(...) Siedem Zasad Konsultacji

1. DOBRA WIARA

Konsultacje prowadzone są w duchu dialogu obywatelskiego. Strony słuchają się nawzajem, wykazując wolę zrozumienia odmiennych racji.

2. POWSZECHNOŚĆ

Każdy zainteresowany tematem powinien móc dowiedzieć się o konsultacjach i wyrazić w nich swój pogląd.

3. PRZEJRZYSTOŚĆ

Informacje o celu, regułach, przebiegu i wyniku konsultacji muszą być powszechnie dostępne. Jasne musi  być, kto reprezentuje jaki pogląd.

4. RESPONSYWNOŚĆ

Każdemu, kto zgłosi opinię, należy się merytoryczna odpowiedź w rozsądnym terminie.

5. KOORDYNACJA

Konsultacje powinny mieć gospodarza odpowiedzialnego za konsultacje tak politycznie jak organizacyjnie. Role te powinny być odpowiednio umocowane w strukturze administracji.

6. PRZEWIDYWALNOŚĆ

Konsultacje powinny być prowadzone od początku prac nad zmianą i od początku procesu legislacyjnego. Powinny być prowadzone w zaplanowany sposób i w oparciu o czytelne reguły.

7. POSZANOWANIE INTERESU OGÓLNEGO

Choć poszczególni uczestnicy konsultacji mają prawo przedstawiać swój partykularny interes, to ostateczne decyzje podejmowane w wyniku przeprowadzonych konsultacji powinny reprezentować interes publiczny i dobro ogólne."