WŁASNOŚĆ

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła WŁASNOŚĆ

Wg Encyklopedii socjologii (2002): "Termin <własność> pochodzi od łacińskiego proprietas. W prawie rzymskim własność określano zamiennie jako proprietas lub jako dominium. Dominium wysuwa na plan pierwszy władzę nad rzeczą i ludźmi jako atrybut stosunków własnościowych (...) Dominium oznaczało też w łacinie posiadłość. Łacińskie proprietas zostało utworzone z przymiotnika proprius: własny, osobisty, wyłączny, osobny, specjalny. Jego przeciwieństwami były przymiotniki communis - wspólny, powszechny, ogólny i alienus - cudzy, do kogoś innego należący, obcy. Z prawa rzymskiego wywodzi się rozróżnienie własności i posiadania (possessio). Własność była przez Rzymian pojmowana jako usankcjonowane przez prawo posiadanie. Przez posiadanie rozumiano zaś rzeczywiste i wyłączne korzystanie i dysponowanie rzeczą. Przez długi czas posiadanie oznaczano słowem usus: użycie, używanie, przydatność, pożytek, korzyść, praktyczne wyćwiczenie, obcowanie, zażyłość, znajomość. Uważano więc - jak powie po wiekach Georg W.F.Hegel (...) - że użytkowanie, korzystanie (Gebrauch) jest realną stroną i rzeczywistością własności. Dopiero później usus zaczęto odróżniać od possessio. Usus stał się synonimem prawomocnego posiadania. (...) Własność można określić jako takie stosunki społeczno-ekonomiczne, które pozwalają uzyskiwać na czas określony lub nieokreślony dobra materialne i duchowe bezwzględnie lub względnie niezależnie od pracy własnej lub pracy ludzkiej w ogóle, co najczęściej wiąże się z jakąś postacią rzeczywistego monopolu ekonomicznego i społecznego."

Źródło definicji (papierowe): Encyklopedia socjologii, t.4, Warszawa: Oficyna Naukowa, 2002, ss. 333, 337.
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga

Słownik Wikipedii - zawartość - opis hasła WŁASNOŚĆ

Własność – najszersze, podstawowe prawo rzeczowe, pozwalające właścicielowi korzystać z rzeczy i rozporządzać nią z wyłączeniem innych osób (w jego ramach właściciel korzysta z maksimum uprawnień względem rzeczy). Oznaką korzystania z rzeczy są uprawnienia do posiadania, używania, pobierania pożytków i innych dochodów z rzeczy (pożytki rzeczy – naturalne, np. płody, jabłka z sadu i cywilne, np. czynsz z tytułu dzierżawy lub najmu, odsetki od pożyczki albo leasingu itp.) oraz dysponowania faktycznego rzeczą (przetwarzanie rzeczy, zużycie, a nawet zniszczenie). Z kolei przez rozporządzanie rozumie się uprawnienia do wyzbycia się własności (np. przeniesienie, zrzeczenie, czy rozrządzenie na wypadek śmierci) i do obciążenia rzeczy poprzez ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego, np. zastawhipoteka lub poprzez dokonanie czynności – zobowiązań dotyczących rzeczy o skutkach obligacyjnych tj. oddanie w dzierżawę, najempożyczkęleasing. Uprawnienia te nie stanowią granic prawa własności, które zakreśla obowiązujące ustawodawstwo.

Właściciel nie może ani korzystać z rzeczy, ani też nią rozporządzać w sposób sprzeczny z przepisami ustaw i z zasadami współżycia społecznego. Właścicielem może być każda osoba (fizyczna lub prawna), z pewnymi wyjątkami, np. właścicielem nieruchomości nie może być cudzoziemiec bez stosownego zezwolenia Ministra Spraw Wewnętrznych.

Współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Ochrona własności oparta jest na systemie roszczeń (windykacyjne lub negatoryjne), jakie przysługują właścicielowi w razie naruszenia jego prawa.

Własność jest funkcją rozwoju stosunków społecznych, politycznych i ekonomicznych. więcej

Źródło definicji (elektroniczne): hasło "Własność" w Wikipedii
Hasło wprowadził(a): Barbara Fatyga