Proces polegający  na tworzeniu się w odizolowanych od siebie kulturach podobnych cech i elementów kulturowych nie dzięki kontaktom czy akulturacji, lecz za sprawą zbieżnych warunków środowiskowych i wewnętrznych praw rozwoju. 

Konwergencja kulturowa – teoria niemieckiego etnografa Adolfa Bastiana uznająca możliwość powstawania analogicznych wytworów kulturowych (łuki, łodzie) niezależnie od siebie, w różnych regionach świata, w podobnych warunkach geograficznych.