HORROR

Wpisy terminu w różnych słownikach wraz z komentarzami.

Słownik Terminów Encyklopedycznych - zawartość - opis hasła HORROR

Jeden z najstarszych gatunków filmowych, mający źródła w literaturze romantycznej, powieściach gotyckich oraz niemieckim ekspresjonizmie […]. Wyrazistą odrębność gatunkową zyskał dopiero w latach 30. XX wieku. dzięki serii filmów z potworami zrealizowanej przez Universal [..]. W latach 40. można mówić o narodzinach nowej formuły horroru, za sprawą filmów zrealizowanych w latach 1942-1946 przez producenta Vala Lewtona, wyróżniających się atmosferą zmysłowości: "Ludzie koty i "Wędrowałam z zombi" [...].


Zasadniczą cechą horroru jest zderzenie rozumu z tym, co nadprzyrodzone czy niewytłumaczalne oraz obecność niesamowitości w życiu codziennym, jednak w przeciwieństwie do science fiction, nie ma tu konieczności racjonalnego wyjaśniania niezwykłych zjawisk (naruszanie ładu posiada „naturalne”, a nie „naukowe” wytłumaczenie). Horror odwołuje się zwykle do tego, co stłumione, nieświadome, o czym pragnęlibyśmy zapomnieć, ale co równocześnie nas fascynuje. W latach 50. i 60. XX wieku nastąpił rozkwit gatunku w filmach produkowanych przez brytyjską wytwórnię Hammer (…). W tym samym czasie w Stanach Zjednoczonych horror przeżywał kryzys (…). W latach 70. i 80. Widać wyraźny odwrót od klasycznej formuły horroru na rzecz tzw. horroru cielesnego (gore), wyróżniającego się szczególnym okrucieństwem (…). W ostatnim okresie ważną rolę odgrywa obecność samoświadomości gatunkowej, stąd też powstają filmy prowadzące intertekstualną grę z widzem ("Krzyk"), bądź też dokonujące krytycznej interpretacji klasycznych motywów grozy ("Dracula" Francisa Forda Coppoli).

Źródło definicji (papierowe): Tadeusz Lubelski (red.), Encyklopedia kina, Kraków: Wyd. Biały Kruk, 2003, ss. 419-420.
Hasło wprowadził(a): Eliza Gryszko

Słownik Antropologii i Socjologii Kultury - zawartość - opis hasła HORROR

Gatunek filmowy należący do najpopularniejszych i zarazem najbardziej dyskredytowanych. Jego korzenie sięgają początków XX wieku. Inspiracji dla tego typu twórczości doszukuje się w europejskiej powieści gotyckiej czy w romantycznej literaturze grozy. Jedna z najbardziej charakterystycznych cech horroru to wątek walki Dobra ze Złem. Horror najczęściej kończy się triumfem sił pozytywnych. Zło zostaje pokonane, czego jednak nie należy mylić z całkowitym wyplenieniem go. Bardzo często widz dostaje znak od reżysera – szczegół, którego dostrzeżenie zwiastuje powrót mrocznego charakteru, o którym warto wspomnieć, że towarzyszą mu najczęściej specyficzne atrybuty lub cechy. Antybohater często odbiega od normy pod względem wyglądu zewnętrznego oraz charakteru, osobowości, stylu życia, ale też stanu zdrowia. Twórcy horrorów jako tematykę swoich zainteresowań obierają ludzkie lęki, czego doskonałym przykładem jest lęk przed śmiercią.

 

Źródło definicji (papierowe): Alicja Helman red., Kino gatunków, Warszawa – Kraków: PWN, 1991, s. 36.
Hasło wprowadził(a): Eliza Gryszko