W skali wewnątrzmiejskiej za ostoję swojskości uchodzi dzielnica, w rozumieniu dzielnicy podstawowej w ujęciu Wacława Piotrowskiego. Podstawową cechą dzielnicy jest jej zdeterminowanie funkcją mieszkaniową, przy jednoczesnej wielofunkcyjności. Dzielnica podstawowa jest ostoją swojskości, gdyż jest miejską odmianą małej ojczyzny, posiada niezbędny minimalny zestaw funkcji oraz wielkość optymalną z punktu widzenia samorządności lokalnej. Podstawą swojskości dzielnicy jest władanie nią przez zamieszkującą ją społeczność lub zbiorowość i posiadanie gospodarza. Władanie obejmuje sferę materialną, prawną i symboliczną. (...)

Pojęciem pierwotnym jest dzielnica podstawowa, utożsamiana z pojęciem dzielnicy bezprzymiotnikowej. Spontaniczne powstawanie dzielnic podstawowych jest rezultatem ekspansji terytorialnej miasta przez wchłanianie odrębnych dotychczas miejscowości oraz funkcjonalizacji miasta przez jego podział na części wyspecjalizowane w pełnieniu odmiennych funkcji. W systemach centralistycznych jednym z ważniejszych narzędzi realizacji ich racji bytu, jakim jest dezintegracja zbiorowości miejskiej, jest dzielnica administracyjna.