Marginalizacja – wykluczenie jednostek, grup społecznych z udziału w życiu społecznym lub - w ujęciu globalnym - społeczeństw w stosunku do ich otoczenia społecznego. Wykluczenie społeczne może odnosić się do procesu wykluczania (...) albo do stanu wykluczenia. Wykluczenie jest rozumiane jako niemożliwość bycia uczestnikiem ważnych społecznie aspektów życia społecznego, jak gospodarcze, polityczne czy kulturowe[1].
W przypadku wykluczania społecznego jednostek czynnikami mającymi nań największy wpływ są bezrobocie i bieda. Jeżeli dochodzi do koncentracji wykluczonej ludności w przestrzeni geograficznej, wówczas pojawiać się może specyficzna subkultura ubóstwa lub nawet wytwarzać się podklasa (underclass), w których wzory zachowań i systemy wartości często podlegają dziedziczeniu w kolejnych pokoleniach. Pod wpływem marginalizacji na obszarach miejskich możliwe jest wytwarzanie się gett. Jednostka jest społecznie wykluczona (wg Center for Analysis of Social Exclusion), jeżeli zarazem:
-
jest ona pod względem geograficznym członkiem danego społeczeństwa,
-
nie może uczestniczyć w normalnych aktywnościach obywateli w tym społeczeństwie (z powodów będących poza jej kontrolą),
-
chce uczestniczyć w aktywności społecznej. więcej
(drobne zmiany red. - BF)