ULICA

Ulica jest derywatem sufiksalnym od prasłowiańskiego *ułъ*uła; por. gr. αὐλός (aulos) – "podłużne, wewnątrz puste wydrążenie", αὐλή (aulē) "podwórze, zagroda, ogrodzenie", αὐλών (aulon) "wąwóz, dolina" (Aliweri), ἒναυλος "struga, potok, wąwóz" (scs. ulьjь, czyli ul jest pokrewny pierwszemu greckiemu wyrazowi, gdyż pierwowzorem uli były barcie, tj. wydrążone pnie drzew[1]).
Dawny rdzeń ułъuła zachował się w formacjach pochodnych, jak np. pol. uliczkazaułek, ros. wułka (вулка), ułka (улка), zaułok (заулок), zakoułok (закоулок – zakątek, zakamarek, róg, mały zaułek), pierieułok (переулок – aleja), ukr. zakawułok (закавулок), oraz ogólnosłowiańska ulicaros. ulica (улица), ukr. wułyća (вулица), pol. ulica,czes. ulicesłowac. ulicagłuż. wulicabułg. ulica (улица), sch. űlicasłoweń. úlica.
We wszystkich wymienionych językach ulica występuje w znaczeniu odpowiadającym łac. plateavicus i ang. streetalley, czy niem. StrasseGasse. Ponadto zestaroruskiego poświadczona jest również ulica w znaczeniu "rynek, targ", a ze scs. obok powszechnego znaczenia także jako "wrota", w języku serbskim i chorwackimulica – to zarówno "ulica" jak i "podwórze".
języku staropolskim obok ulicy istniała też uliczka w znaczeniu "furtka, brama, drzwi" (odpowiednik łac. portaianuaforis, obecnie tylko w użyciu dialektalnym).(...)

Ulica – droga wytyczona i zbudowana na obszarze zurbanizowanym (głównie w mieście, ale także w osadzie oraz czasem na wsi), której współcześnie zazwyczaj nadaje się oficjalnie urzędową nazwę własną. Wzdłuż ulicy stawiane są zazwyczaj budynki mieszkalne lub inne zespoły obiektów (budynki biurowe, usługowe, przemysłowe). Teren wzdłuż ulicy może też zostać zabudowany zielenią (skwer, park). Ulica, w zależności od szerokości i związanej z tym ilości pasów ruchu oraz rodzajem wykonanej nawierzchni może być przeznaczona dla ruchu: pieszego, pieszo-kołowego, kołowego, szynowego (tramwajowego). Ruch szynowy może odbywać się po wydzielonym torowisku albo w ramach pasów jezdni dla ruchu kołowego. Wzdłuż ulic wydzielane są czasem pasy ruchu przeznaczone tylko dla autobusów komunikacji miejskiej i drogi rowerowe. Wzdłuż ulic przeznaczonych dla komunikacji kołowej i szynowej wykonuje się z jednej lub obu stron drogi chodniki przeznaczone tylko dla ruchu pieszego. W celu umożliwienia pieszym przecięcia drogi komunikacji pojazdów wykonuje się zazwyczaj specjalnie oznakowane (pasy, znaki świetle) przejścia dla pieszych w poziomie ulicy albo bezkolizyjnie: kładki dla pieszych (wiadukt) lub pod jej powierzchnią – przejścia podziemne (tunel). Wzdłuż ulic (pod nawierzchnią jezdni lub chodnika) prowadzone są zazwyczaj rurociągi: sieci wodne, kanalizacyjne, gazu, kable elektryczne, telekomunikacyjne i inne media tzw. uzbrojenia terenu. Głębokość, odległość pomiędzy poszczególnymi przewodami i oddalenie ich od budynków określone jest w przepisach prawnych. Często ulica spełnia również funkcje formalno-administracyjne poprzez przypisanie do budynków w jej otoczeniu kolejnych numerów porządkowych. Numery te narastają według różnych zasad: narastająco od historycznego centrum miasta, narastająco od rzeki i wzdłuż rzeki, w przypadku ulic o kształcie kolistym – narastająco zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Zdarzają się również inne sposoby numeracji (np. Japonii (...)  posesje są numerowane według daty ich wybudowania).

Poza funkcjami komunikacyjnymi ulice pełnią również inne funkcje:

  • wyznaczają granice obszarów o odmiennym sposobie użytkowania,
  • tworzą przestrzeń umożliwiającą kontakty międzyludzkie,
  • stanowią istotny element przestrzennej kompozycji miasta. więcej
Autor(ka) wpisu: Barbara Fatyga
Rodzaj słownika: Słownik Wikipedii
Źródło definicji(elektroniczne): hasło "Ulica" w Wikipedii
Podobne terminy (linki wewnętrzne): RYNEK
Sprawdź pozostałe wpisy w innych słownikach:
Data aktualizacji: piątek, 13 Listopad, 2015 - 11:36