Portret (fr. portrait) – obraz, zdjęcie lub inne dzieło będące przedstawieniem osoby i odwzorowujące jej wygląd zewnętrzny, a czasem także cechy osobowości.
Artyści w różny sposób ujmują portretowane postaci: ukazują tylko jej głowę, popiersie, półpostać lub całą postać (en pied). Model może być ukazany frontalnie (en face), z profilu albo w trzech czwartych (en trois quarts). Zdarzają się także, choć jest to raczej rzadkie, przedstawienia "podwójne" lub "potrójne", które ukazują tę samą postać na jednym obrazie z kilku stron (np. Potrójny portret Karola I Antoona van Dycka albo Potrójny portret kardynała Richelieu Philippe'a de Champaigne).
Typy portretów:
- reprezentacyjny (oficjalny) - ukazuje z godnością i powagą postać zazwyczaj zajmującą wysokie stanowisko, np. króla albo kardynała, wraz z atrybutami władzy, często w bogatym stroju, np. Napoleon I na tronie cesarskim Jeana Ingres'a. Odmianą portretu oficjalnego jest portret konny,
- niereprezentacyjny (prywatny),
- zbiorowy (wielopostaciowy) - ukazuje więcej niż jedną postać, np. rodzinę, małżeństwo, władcę z dworem, członków organizacji itp., np.conversation pieces,
- realistyczny - wiernie odtwarza wygląd zewnętrzny modela,
- fikcyjny (nierealistyczny) - nie opiera się na rzeczywistym wyglądzie postaci, ale rekonstruuje go, często w sposób zupełnie swobodny (np. cykl portretów władców polskich Jana Matejki albo Marcello Bacciarellego),
- autoportret - portret własny artysty,
- historyzowany - rzeczywiste osoby przedstawione są jako postacie historyczne, bohaterowie mitologiczni albo biblijni, np. Saskia jako Flora Rembrandta ,
- pośmiertny, portret trumienny. więcej