CYWILIZACJA

Wg Stefana Morawskiego (1999): " Cywlizację odróżnia od kultury to, że:

I - ta druga jest źródłem i siedliskiem wartości, że ona określa, co i jakiej klasy jest dobrem, pierwsza zaś te dobra ucieleśnia i konkretyzuje;

II - obie są obiektywnie dane, ale druga właśnie ze względu na wartościorodność przynależy do świadomości (i jej pułapu najwyższego to znaczy samowiedzy), podczas gdy pierwsza stanowi szkielet strukturalno-instytucjonalny, przejawia się w rzeczach, zdarzeniach, interakcjach między nimi a ludźmi oraz w relacjach międzyludzkich; ontologia ich jest wspólna, ale stanowią dwa jej wzajem podtrzymujące się i nakładające się na siebie aspekty;

III - pierwsza jest właściwie zależna od drugiej, realizuje bowiem to, co ta zakłada i o co ubiega się; wydaje się tylko na pierwszy rzut oka, iż jest odwrotnie, to znaczy, że zależność jest jednokierunkowa, czyli że cywilizacja powołuje do życia kulturę, ale to przecież wartości, normy i ideały współokreślają losy ludzkie;

IV - obie są dynamiczne, ulegają naciskowi tego, co odziedziczone (ale cywilizacja w mniejszej mierze), poddają się nieuniknionym wpływom obcych wzorców (ale cywilizacja szybciej i chętniej), naznaczone są konfliktem między siłami w danym okresie przeważającymi a nowo zrodzonymi (te niesłusznie nazywa się kontrcywilizacją czy kontrkulturą, podczas gdy sprawa polega na konkurencyjnych priorytetach), ale konflikt ów dosadniej i głębiej daje o sobie znać w dziedzinie wartości właśnie."

Autor(ka) wpisu: Barbara Fatyga
Rodzaj słownika: Słownik Antropologii i Socjologii Kultury
Źródło definicji (papierowe): Stefan Morawski, Niewdzięczne rysowanie mapy...O postmodernie(izmie) i kryzysie kultury, Toruń: Wyd. UMK, 1999, ss. 278-279.
Sprawdź pozostałe wpisy w innych słownikach:
Data aktualizacji: czwartek, 15 Maj, 2014 - 17:29