Rytuał – zespół specyficznych dla danej kultury symbolicznych sekwencji sformalizowanych czynów i wypowiedzi (...), wykonywanych w celu osiągnięcia pożądanego skutku, który może być oderwany od pozornie oczywistego celu funkcjonalnego. Rytuał jest niekiedy traktowany jako synonim słowa obrzęd, chociaż w mowie potocznej ma nieco bardziej ekstensywny kontekst. Rytuały często wiążą się z takimi zjawiskami jak sacrum a niekiedy też tabu. Bywają automatyzowane, przekształcając się w nawyk. (…) Cechy, jakie musi spełniać działanie, by mogło być określone mianem rytuału (wg Wojciecha Burszty i Michała Buchowskiego):
- działanie zestandaryzowane – jest domeną konwencji – odtworzeniem schematu, scenariusza, działanie musi być powtarzalne,
- działanie społeczne – społeczny charakter rytuału nie oznacza, że nie może on być wykonywany przez jedną osobę. Osoba przebywająca w samotności nie zostaje przecież wyłączona poza obręb społeczeństwa, wciąż pozostaje w sytuacji społecznej, ponieważ może orientować swoje działania na innych ludzi, w których fizycznym pobliżu nie musi się jednak znajdować,
- działanie pozatechniczne – działanie irracjonalne, działanie, w którym nieadekwatnie dobiera się środki do celów lub takim, w którym jako cel obiera się coś, na co jednostka działająca nie ma wpływu (...),
- odniesienie religijno-magiczne – cecha, odróżniająca rytuał od ceremonii. Działanie posiadające odniesienie do religii, które orientuje je na szeroko rozumianą transcendencję (...). więcej
(drobne zmiany red. – KM)