FLAMENCO

Flamenco - jest muzycznym i tanecznym (muzyka i taniec są tu równorzędnymi elementami zjawiska) stylem powstałym w Andaluzji. Formę w jakiej znamy je dziś datuje się na XVIII wiek. Choć istnieją kontrowersje na temat korzeni flamenco (obecnie żadnej z licznych teorii nie można historycznie udowodnić), wszyscy znawcy gatunku zgodni są co do tego, że podstawą dla dzisiejszej formy flamenko był folklor andaluzyjskich Cyganów. Według powszechnie przyjętej hipotezy styl jest wynikiem krzyżowania się na terenie Andaluzji (ze względu na jej położenie geograficzne) kultury muzułmańskiej, żydowskiej i kastylijskiej, co najprawdopodobniej najsilniej manifestowało się wśród tamtejszych Cyganów. W 2010 roku flamenco zostało wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Dziś flamenco jest popularne na całym świecie (w Japonii istnieje więcej akademi flamenco niż w Hiszpanii).
Cechy charakterystyczne:
1) taniec: tańcem opowiada się historię, przy czym istotne jest całe ciało tancerza a nie znaczenie poszczególnych gestów. We flamenco ruchy ciała i gesty wyrażają emocje lub podkreślają znaczenie słów i charakteru melodii, która im towarzyszy. Jest to taniec wykonywany solo, w duecie, grupowo lub składający się z kolejnych "solówek", wykonywanych przez poszczególnych tancerzy. Strój tancerzy – przeważnie czarny, granatowy lub ciemnobrązowy – to obcisłe spodnie, biała koszula, obcisła kamizelka, mała apaszka pod szyją, buty wzorowane na butach do jazdy konnej z wysokimi obcasami i charakterystyczny płaskodenny kapelusz. Kamizelka i kapelusz bywają wykorzystywane jako element choreografii. Strój tancerek to przede wszystkim szeroka, kolorowa, falbaniasta spódnica lub suknia (wykorzystywana w tańcu), falbaniasty gorset i kolorowa chusta; uzupełnieniem czasem bywa wachlarz, grzebień lub kwiat.
2) muzyka: wykonywana jest przede wszystkim na gitarze (chociaż zdarzają się przypadki użycia fletu, skrzypiec czy wiolonczeli). Rytm wybijają zarówno tańczący, jak i śpiewacy przez: uderzenia dłońmi (klaskanie), pstrykanie palcami, uderzenia otwartymi dłońmi o pudła, na których siedzą śpiewacy (tzw. cajón) i za pomocą kastanietów.
Ze względu na charakter wykonywanego śpiewu (muzyki) rozróżnia się następujące rodzaje flamenco:
- cante jondo (cante grande): siguiriyas, soleá, tientos - najgłębszy uczuciowo (jondo to najprawdopodobniej dialektyczny andaluzyjski odpowiednik hiszpańskiego słowa hondo - głęboki) i pełen tragizmu;
- cante intermedio: bulerías - opowiadający historie z życia codziennego;
- cante chico: alegrías, fandango, farruca, sevillana - wesoły, często towarzyszył ważnym wydarzeniom i świętom.
Wyróżnia się też następujące rodzaje gry:
- airoso - żywy, rytmiczny o czystym, prawie metalicznym brzmieniu;
- gitano lub flamenco - głęboki i urywający poszczególne dzwięki;
- pastueńo - powolny i spokojny;
- sobrio - skromny, pozbawiony wszelkich ozdobników;
- virtuoso - w którym dominuje technika, na skraju przerostu formy nad treścią;
- corto - skromny w środki wyrazu i techniki.
Stan na 18.01.2014 r. (drobne zmiany red. - PI)