Dramat - słowo pochodzące z greckiego δράμα, oznaczającego „robić, działać“. Dramat to rodzaj literacki (jeden z trzech, obok liryki i epiki) sytuujący się na pograniczu literatury i teatru. Charakterystyka dramatu opiera się na tym, że jego treść przeznaczona jest do prezentowania na scenie lub choćby potencjalnie nosi w sobie taką możliwość. Przedstawione w dramacie fakty nie są relacjonowane za pośrednictwem narracji ani komentowane bezpośrednio przez autora, lecz wyrażone w formie dialogów lub monologów, które w zamyśle mają być wygłaszane przez uosabiających je aktorów. Dramat jako rodzaj literacki składa się z następujących elementów:
- aktów - najważniejsza jednostka dzieląca utwór dramatyczny na części zakończone opadnięciem kurtyny bądź zaciemnieniem;
- scen - dzielącących na części poszczególne akty i charakteryzujące się udziałem tych samych postaci (zmiany zachodzą za pośrednictwem wejścia nowej lub wyjścia postaci);
- obrazów - będących fizycznym lub wyobrażonym układem scenograficznym.
Niektórzy teoretycy XX wieku naciskają na konieczność różnicowania kategorycznego między dramatem a teatrem, uważając za dramat rodzaj literacki czyli dzieła oparte wyłącznie na elementach językowych, cechujące się dominacją apelatywnej funkcji języka, brakiem mediatorów (aktorów) między czytelnikiem a światem przedstawionym w utworach oraz jedynie potencjalną możliwością reprezentacji. Za teatr uważane są natomiast dzieła sceniczne, które oprócz treści i walorów językowych zawierają w sobie także akt odgrywania ról przez aktorów, muzykę, choreografię itd. W takim rozumieniu analiza dramatu może realizować się poprzez krytykę literacką, podczas gdy analiza teatru musi dotyczyć także ewaluacji gry aktorskiej, muzyki, światła itd. U zarania istnienia dramatu, w antycznej Grecji istniał podział na komedię i tragedię. W renesansie wyłoniły się kolejne gatunki dramatyczne takie jak: melodramat, farsa i tragikomedia. W XIX stuleciu wprowadzono podział dramatu na gatunki realistyczne (komedia i dramat) oraz symboliczne (melodramat, farsa, tragikomedia oraz pochodzący od renesansowych autosakramentales, a wprowadzony w XX wieku przez niemieckiego autora Bertolta Brechta, dramat dydaktyczny).
(drobne zmiany red. - PI)
Stan na 15.01.2014 r.