Telefon komórkowy, potocznie komórka — telefon działający w oparciu o telefonię komórkową, czyli urządzenie telekomunikacyjne umożliwiające swoim użytkownikom bezprzewodowe połączenia na obszarze złożonym z tzw. komórek. Obecnie absolutna większość telefonów komórkowych działa w systemach cyfrowych (np. GSM, DCS, PCS, UMTS). W starszych rozwiązaniach mieliśmy do czynienia z sieciami analogowymi (NMT, AMPS). Współczesny telefon komórkowy, oprócz realizowania podstawowej funkcji prowadzenia rozmowy, z reguły wyposażony jest w wiele dodatkowych opcji. Tej klasy telefon zwany jest smartfonem. Opcje te m.in.:
- wykorzystują właściwości sieci (np. SMS lub ich rozwinięcia takie jak EMS, MMS, cyfrowa transmisja danych),
- opierają się na dodatkowym oprogramowaniu np. budzik, notes, organizator, kalkulator i innych aplikacjach mobilnych,
- posiadają dodatkowe, wbudowane urządzenia np. dyktafon, radio, odtwarzacz MP3, GPS, kamera czy aparat fotograficzny (aparaty pracujące w technologii 3G oferują możliwość prowadzenia wideokonferencji),
- łączą się z internetem (zobacz też Tethering),
- mają własne gry (najnowsze modele zamiast klawiszy wykorzystują ruchy użytkownika),
- niektóre typy posiadają możliwość obsługi dwóch kart SIM jednocześnie,
- akceptacja kart płatniczych z wykorzystaniem telefonu komórkowego.
Zasadniczo wszystkie telefony GSM są relatywnie łatwe do namierzenia. Najprostszy telefon GSM, nawet w momencie gdy nie prowadzona jest rozmowa, podaje dane o sobie do stacji BTS, gdzie zapisanie ich pozwala na ustalenie pozycji telefonu (triangulacja, siła sygnału do danej bazy). Teoretycznie dane te wykorzystywane są wyłącznie przez uprawnione organy, aczkolwiek nawet w tym przypadku wielokrotnie stwierdzono podawanie danych bez uzasadnienia. Wraz z rozwojem technologii stwierdzono wykorzystywanie zawirusowanych aplikacji (np. w celu wywiadu gospodarczego), ale nie tylko. Między innymi wg pozwu wobec firmy Microsoft śledzenie odbywało się za pośrednictwem kamery, która wskazuje położenie telefonu za pomocą GPS (bez zgody użytkowników). Stwierdzono i udowodniono zbieranie informacji przez Apple i Google. Sam iPhone (telefon nie ma fabrycznej możliwości wyjęcia baterii) regularnie zapisuje na telefonie pozycje, a dodatkowo użytkownicy na forum Apple'a, skarżą się na robienie przez smartfony (bez ich zgody i wiedzy) zdjęcia przednią kamerką, a później (również bez pytania) wyświetlają takie grafiki podczas rozmowy w trybie FaceTime.