Licencja (z łac. licet, „jest dozwolone“; Imiesłów przymiotnikowy czynny: licens, „wolny“) - dokument prawny lub umowa, określająca warunki korzystania z utworu, którego dana licencja dotyczy. Właściciel praw autorskich, znaku handlowego lub patentu może (i często to robi) wymagać od innych posiadania licencji jako warunku użytkowania lub reprodukowania licencjonowanego utworu.
Wyróżnia się licencje: pełną, wyłączną, niewyłączną, otwartą, przymusową oraz sublicencje.
- Licencja pełna - zezwolenie uprawnionego do korzystania z prawa przez licencjobiorcę w tym samym zakresie co uprawniony i jego posiadacz. Przeciwieństwo licencji ograniczonej, która ogranicza zakres korzystania do węższego niż w przypadku licencji pełnej.
- Licencja wyłączna - zezwolenie uprawnionego do wyłącznego korzystania z prawa na określonym terytorium lub polu eksploatacji prawa.
- Licencja niewyłączna - licencja, która nie ogranicza grona licencjobiorców, dopuszczając wzajemną konkurencję.
- Licencja mocna - szczególny przypadek licencji, będącej zarazem pełną i wyłączną, na mocy której licencjodawca zobowiązuje się dodatkowo do niekorzystania z utworu jak i nieudzielania dalszych licencji. Nie jest to jednak cesja.
- Licencja słaba - jak w przypadku licencji mocnej, tylko że licencjodawca zatrzymuje prawo korzystania z przedmiotu licencji.
- Licencja otwarta - szczególny przypadek licencji niewyłącznej, będący oświadczeniem uprawnionego o zezwoleniu dowolnej osobie na korzystanie z jego prawa do korzystania z utworu oraz do jego modyfikowania.
- Licencja wzajemna - zezwolenie uprawnionego z patentu wcześniejszego na korzystanie z wynalazku późniejszego wchodzącego w zakres ochrony patentu wcześniejszego (patentu zależnego), któremu towarzyszy podobne zezwolenie uprawnionego z patentu późniejszego (właściciela patentu zależnego) na rzecz uprawnionego z patentu wcześniejszego.
- Podlicencja jest to dalsza licencja udzielona przez licencjobiorcę. Prawo własności przemysłowej wyklucza udzielania dalszych licencji od sublicencji.
- Licencja dorozumiana - określenie na domniemanie, że wynik prac badawczych lub podobnych wykonanych na zamówienie podmiotu, zawiera wynalazek. Domniemywa się, że wykonawca prac udziela licencji przekazując wyniki.
- Licencja przymusowa - w określonych przez prawo wypadkach, odpłatnej licencji niewyłącznej na czas określony na dany patent udzielić może Urząd Patentowy niezależnie od zgody uprawnionego z patentu. Sytuacje te to:
-
- Stan zagrożenia bezpieczeństwa Państwa.
- Nadużywanie patentu przez osobę uprawnioną.
- Uniemożliwianie przez uprawnionego zaspokojenia potrzeb rynku krajowego ze względu na istnienie patentów zależnych (wtedy udzielana jest licencja wzajemna).