Hermeneutyka (z gr. hermeneutikè, έρμηνευτική [τέχνη], sztuka objaśniania, hermeneuein znaczyło najpierw „mówić”, „wyrażać się”; od imienia greckiego boga Hermesa, posłańca bogów, który tłumaczył ludziom ich rozkazy) – teoria lektury, objaśniania i interpretacji tekstów.
Dawna hermeneutyka wywodziła się z dwóch zupełnie odmiennych źródeł: z jednej strony z logiki arystotelesowskiej (Peri hermeneia – „O interpretacji” Arystotelesa), z drugiej – z interpretacji tekstów religijnych (na przykład orfizm lub egzegeza biblijna) oraz z tradycji hermetyzmu.
W hermeneutyce współczesnej możemy wyróżnić poddyscypliny: hermeneutykę „literacką” (interpretację tekstów literackich i poetyckich), „prawniczą” (wykładnia tekstu prawnego), „teologiczną” (objaśnianie świętych tekstów; mówi się tu także o egzegezie), „historyczną” (interpretowanie świadectw i tekstów historycznych) i „filozoficzną” (analiza podstaw interpretacji w ogóle oraz interpretacja tekstów filozoficznych). Zdaniem Paula Ricoeura przykładem hermeneutyki jest również psychoanaliza (interpretacja występujących u chorego symptomów). Z kolei dla Michela Foucaulta do hermeneutyki należy także nietzscheańska „genealogia”, czyli wychodząca od historii i fizjologii (stan zdrowia ciała) interpretacja wartości (prawdziwe/fałszywe, dobre/złe, piękne/brzydkie). więcej
Stan na 22.12.2013 r.