TYP IDEALNY

Pojęcie to w socjologii wiąże się przede wszystkim z nazwiskiem Maxa Webera. (...) Dla Webera typ idealny był bezspornie narzędziem heurystycznym, czyli metodą badawczą. Typ idealny  nie jest ani uśrednieniem, ani prostym opisem najczęściej spotykanych cech świata rzeczywistego. (...) Termin "idealny" nie ma w tym przypadku sensu normatywnego, określającego pożądany cel. Najlepszym chyba sposobem myślenia o typach idealnych jest rozważanie ich jako "typów idei", tzn. czegoś, co socjolog wypracowuje w swoim umyśle w odniesieniu do świata rzeczywistego, dokonując jednocześnie selekcji elementów najbardziej racjonalnych lub pasujących do siebie w najbardziej racjonalny sposób. (...) W pracy Webera zawarta jest implicite idea, że konstruowanie typów idealnych jest sposobem poznawania świata rzeczywistego. (...) Konstruując racjonalny typ idealny zdobywamy wiedzę o sposobie funkcjonowania świata. Możemy ją następnie powiększyć, porównując typ idealny z rzeczywistością, obserwując, czym i dlaczego rzeczywista np. biurokracja różni się od typu idealnego. Nie poprzestajemy na modelu rzeczywistej biurokracji ani tego, czym być powinna, ale dowiadujemy się, czym będzie, jeśli zacznie ją cechować pełna racjonalność.