KASZUBI

Kaszubi (nazwa własnaKaszëbi) – zachodniosłowiańska grupa etniczna wywodząca się w prostej linii od Pomorzan zamieszkująca Pomorze Gdańskie i wschodnią część Pomorza Zachodniego. Dzielą się na wiele podgrup etnograficznych, zróżnicowanych językowo i kulturowo (Bylacy – Bëlôcë, GochyGôchë, Józcy – Józcë lub Mucnicy – Mùcnicë, KrubanieKrëbane, Lesacy – Lesôcë, Morzanie – Mòrzanie, Rybaki – Rëbôcë, Borowiacy TucholscyBorowiany, Tuchòłki[3], ZaboracyZabòrôcë). Odrębną i izolowaną podgrupą (wymarłą w XX w.) byli Słowińcy. (...)  Obecnie Kaszubi zamieszkują w powiatach województwa pomorskiego: puckim, wejherowskim, kartuskim, lęborskim, bytowskim, kościerskim, północnej części chojnickiego oraz wschodniej części słupskiego. W pow. lęborskim, bytowskim i słupskim osadnictwo to ma w przeważającej mierze charakter wtórny – po II wojnie światowej Kaszubi zasiedlili tereny swojego pierwotnego osadnictwa po wysiedleniu stamtąd ludności niemieckiej przez władze PRL. Największe kaszubskie diaspory to Niemcy, Kanada, Stany Zjednoczone.

Dziewczyna w kaszubskim stroju ludowym podczas podróży na Zjazd Kaszubów w 2005

Kaszubi stanowią typową ludność pogranicza, która w ciągu wielu wieków żyła na terytorium zmieniającym przynależność państwową. Wielu z nich uległo germanizacji lub asymilacji z resztą narodu polskiego, proces ten miał charakter przymusowy lub naturalny. Wielu znanych wojskowych pruskich i niemieckich miało pochodzenie kaszubskie, ale nie poczuwało się do związków z rodzimą kulturą lub ulegały one całkowitemu zerwaniu w następnym pokoleniu. Z tego powodu trudno dokładnie zdefiniować, którą z postaci historycznych wolno uznać za Kaszuba, a którą za Niemca lub Polaka pochodzenia kaszubskiego.

Część Kaszubów zachowała własną kulturę i język. Współcześnie w socjologii i historii dominuje pogląd, że Kaszubi stanowią grupę etniczną narodu polskiego. Zdecydowana większość Kaszubów posiada podwójną identyfikację – narodową polską i etniczną kaszubską. Wielu polskich działaczy narodowych na Pomorzu w okresie zaborów oraz członków podziemia niepodległościowego w czasie okupacji było pochodzenia kaszubskiego.

W spisie powszechnym z 2002 r. 5062 obywateli polskich zadeklarowało narodowość kaszubską[10]. Jest to ok. 1% całej społeczności kaszubskiej. Rzeczpospolita Polska nie uznaje tych deklaracji za wiążące (podobnie w przypadku Ślązaków), stąd Kaszubi nie znaleźli się na oficjalnej liście mniejszości narodowych sporządzonej przez MSWiA. Co ciekawe, w tym samym spisie powszechnym język kaszubski zadeklarowało 52665 osób.

W 2011 r. podczas Narodowego Spisu Powszechnego, narodowość kaszubską zadeklarowało 228 000 osób, w tym 16 000 osób zadeklarowało ją jako jedyną narodowość, 1000 jako pierwszą przy zadeklarowaniu również drugiej narodowości, 211 000 jako drugą narodowość. więcej

Autor(ka) wpisu: Barbara Fatyga
Rodzaj słownika: Słownik Wikipedii
Źródło definicji(elektroniczne): hasło "Kaszubi" w Wikipedii
Sprawdź pozostałe wpisy w innych słownikach:
Data aktualizacji: poniedziałek, 30 Grudzień, 2013 - 07:28