DOBRA KULTURY

Dobra kultury powstają gdy przedmioty (obiekty, stany, procesy, działania, itd.) zaczynają funkcjonować jako nie-ludzcy partnerzy w układach interakcji  społecznych (grupowych i pomiędzy indywidualnymi partnerami). Warunkiem koniecznym i wystarczającym by przedmiot, stan itd. stał się dobrem kultury jest uzyskanie w danym środowisku społecznym  zgody  dwóch lub większej liczby osób co do jego wartości i znaczenia. Zwykle w koncepcie dobra kultury ukryte (lub jawnie wyrażane) są jeszcze dwa warunki: zgoda musi dotyczyć wyjątkowych wartości  i znaczeń oraz musi trwać w dłuższym okresie czasie. Tu nie przyjmujemy tych zastrzeżeń: bardziej liczy się dla nas  gęstość wartości i znaczeń oplatająca siatką aksjosemiotyczną dany przedmiot, stan, działanie itd., niż  jego niezwykłość i długowieczność. Dobra kultury  dzielą się  na materialne i niematerialne (w tym: poglądy, idee, wyobrażenia, ale także wzorce zachowań, praktyki kulturalne, itd.).  Dobrem kultury jest  przedmiot,  stan, działanie itd., które ceni sobie nawet tylko jedna osoba i który tylko  dla niej jest ważny racjonalnie lub emocjonalnie czy też użyteczny.  A to dlatego, że indywidualne upodobanie (szerzej aksjologiczny stosunek do czegoś lub kogoś) pojawia się jako skutek uczestnictwa w kulturze i treningu kompetencyjnego w zakresie jej zawartości.  Z drugiej strony, tylko nieliczni potrafią swoje stricte prywatne poglądy na wartość określonych przedmiotów, stanów, działań itd. narzucić drogą przemocy symbolicznej  innym ludziom i w ten sposób tworzyć ogólnospołecznie uznawane dobra kultury. Warto też pamiętać, że status dobra kultury nie jest bezwarunkowo trwały: pewne przedmioty  (w sensie tu wskazanym) mogą stawać się względnie trwałymi dobrami kultury, inne  mogą czasowo lub na zawsze tracić tę własność. Niektóre mogą być uważane za dobra kultury tylko przez nieliczne i/lub małe i bardzo małe grupy; inne  zaś  są  postrzegane  jako dobra przez duże zbiorowości (takie jak warstwy, klasy czy narody). Jeszcze inne uznawane są (przynajmniej oficjalnie) za uniwersalne dobra kultury, cenne dla całej ludzkości.

 

Autor(ka) wpisu: Barbara Fatyga
Rodzaj słownika: Słownik TEORII ŻYWEJ KULTURY
Źródło definicji (papierowe): Barbara Fatyga, definicja autorska dla OŻK-SB, 2012.
Sprawdź pozostałe wpisy w innych słownikach:
Data aktualizacji: czwartek, 23 Lipiec, 2020 - 13:30