SOCJOLOGIA

Wg Adama Podgóreckiego  (1966) socjologia pełni funkcje:

-wyjaśniającą (diagnostyczną) "(...) socjologia diagnostyczna zmierza do tego, żeby ustalić pewną prawidłowość opisową, podać jej kwantyfikację oraz stwierdzić zakres czasowo-przestrzennego  występowania." (s.229) "Należy wszakże pilnie rozdzielać to, co jest opisem, od tego, co jest wyjaśnieniem." (s.231)

- apologetyczną "W tym przypadku wiedza socjologiczna zbierając niektóre dane, pomijając inne, układając rozmaite mozaiki z materiału empirycznego może zestawiać argumenty w ten sposób, aby dla celów pozanaukowych chwalić bezpośrednio pewne sytuacje społeczne, instytucje, koncepcje, itd." (s.231)

demaskatorską "Funkcję demaskatorską można rozumieć co najmniej podwójnie. W pierwszym rozumieniu demaskowanie, to ukazywanie pewnych cech, które z pozoru nie są łatwo uchwytne, względnie wskazywanie na pewne zmienne niezależne, które tkwią u podłoża pewnych zjawisk, a które przesłonięte są przez pozorne zmienne niezależne. Tego rodzaju rozumienie demaskowania można określić jako metodologiczne. Drugie rozumienie demaskowania można by nazwać oceniającym, względnie emocjonalnym. W tym przypadku chodziłoby  o wskazywanie pewnych rzeczywistych motywacji, które są celowo, względnie nieświadomie ukrywane." (s.233)

 - teoretyczną "Przez funkcję teoretyczną rozumie się zarówno przygotowanie modelu teoretycznego do uporządkowania zbioru zgromadzonych danych empirycznych, jak również wyjaśnianie opisywanych zależności, czy też uzależnione od zasięgu psychospołecznego doświadczenia empatyczne rozumienie wielości możliwych sytuacji międzyludzkich." (s.236)

 - socjotechniczną  "(...) przez socjotechnikę rozumie się zespół ogólnych zaleceń dotyczących tego, jak przy uwzględnieniu istniejących ocen społecznych dokonywać świadomie przekształceń po to, aby osiągnąć zamierzone społeczne cele." (s.240)

Autor(ka) wpisu: Barbara Fatyga
Rodzaj słownika: Słownik Teorii i Metodologii Badań Kultury
Źródło definicji (papierowe): Adam Podgórecki, Pięć funkcji socjologii, (w:) tegoż, Socjotechnika, Warszawa: Książka i Wiedza, 1968, t. 1, s. 34; „Studia socjologiczne” nr 3 (22), 1966.
Sprawdź pozostałe wpisy w innych słownikach:
Data aktualizacji: niedziela, 22 Listopad, 2020 - 15:03